Conflicten aanpakken met leerlingenbemiddeling Bron Klasse.be

Soms mondt een onschuldige ruzie of misverstand uit in pesten. Om dat te vermijden, moet je het conflict snel ontmijnen. Bij leerlingenbemiddeling of peer mediation nemen leerlingen die taak op zich.
 

Wat is leerlingenbemiddeling?

Leerlingenbemiddelaars zijn neutrale en speciaal opgeleide leerlingen. Al vanaf 9 jaar kunnen kinderen deze training volgen. Een bemiddelaar moet de communicatie tussen beide partijen opnieuw vlot laten verlopen. De oplossing voor het conflict komt bovendien ook van de twistende leerlingen.

Soms doen leerlingen zelf een beroep op een bemiddelaar, maar meestal verwijzen de leraren hen door. De bemiddelaars werken bij voorkeur in duo, omdat ze zo op elkaar kunnen terugvallen. De bemiddeling zelf gebeurt het best in een vast lokaal. Soms is een gesprek voldoende, anders komt er een vervolgafspraak.
 

Wanneer gebeurt het?

In elke situatie moet een coördinator (leraar, leerlingbegeleider …) afwegen of leerlingenbemiddeling aangewezen is. Hij houdt rekening met de gevoelens van beide partijen en hun interpretatie van het conflict. Algemeen werkt peer mediation bij:

• Conflicten over vriendschappen
• Beledigingen en roddels.
• Vooroordelen.
• Korte uitsluitingen bij een spel of bij het uitvoeren van een taak.
• Akkefietjes tijdens het spelen.
• Misverstanden of grappen die uit de hand lopen.
• Spullen die afgepakt of geleend en niet teruggegeven worden.
• Het niet nakomen van afspraken.
• Plagerijen.

Leerlingenbemiddeling is niet de juiste aanpak bij ernstige pestsituaties, conflicten met geweld, strafbare feiten en conflicten waarbij een volwassene betrokken is.
 

Hoe verloopt een bemiddeling?

Stap 1 – Afspraken

De bemiddelaars verduidelijken het proces en de spelregels. De belangrijkste zijn: ‘Elkaar laten uitspreken’, ‘Geen grove taal’ en ‘Het gesprek blijft vertrouwelijk’. Pas wanneer alle deelnemers de spelregels aanvaarden, kan de bemiddeling beginnen.

Stap 2 – Verhalen

Beide partijen vertellen hun versie van het conflict. De bemiddelaars moedigen hen aan om naast de feiten ook hun gevoelens te benoemen.

Stap 3 – Verbinding creëren

De bemiddelaars stellen gerichte vragen over de voorgeschiedenis, de gevoelens en de diepere belangen van de betrokkenen. Zo kunnen beide partijen hun eigen aandeel in het conflict zien en erkennen. Dat is erg belangrijk om een oplossing te vinden.

Stap 4 – Oplossingen zoeken

De bemiddelaars lijsten de verschillende belangen op. Ze kijken welke punten onmiddellijk oplosbaar zijn en welke schijnbaar niet. Daarna zoeken de deelnemers naar oplossingen. De bemiddelaars begeleiden de brainstorm, maar doen zelf geen voorstellen.

Stap 5 – Samenvatten

De deelnemers wegen de oplossingen af en kiezen er een die voor alle partijen aanvaardbaar is. Ze zetten afspraken op papier, alle partijen ondertekenen.

Stap 6 – Eventuele follow-up

De bemiddelaar moet niet opvolgen of de partijen de afspraken nakomen. Een opvolgingsgesprek komt er enkel als de partijen dat overeengekomen zijn in stap 5.

"Leerlingenbemiddelaars zetten de sfeer op school”

“Bij een conflict tussen 2 leerlingen sturen wij onze ‘Conflixers’ eropuit”, zegt leerlingenbegeleider Paul Van Thienen. “Dat zijn leerlingenbemiddelaars. Hun missie: een hartelijke sfeer op school.” Hoe pakt begeleider Paul dat aan?

“Geef die gasten een goeie opleiding, vertrouwen en een lokaal met een eigen sleutel.” Met die formule startten Paul en zijn collega Karel jaren geleden een team leerlingenbemiddelaars op in het Sint-Jan Berchmanscollege in Genk. “Die bemiddelaars werken aan een open en positieve dialoogcultuur. De school ziet er sindsdien heel anders uit”, getuigt hij.
 

Conflict escaleert niet

“Kijk, problemen zullen er altijd zijn in een school. Alleen proberen wij ze niet te laten escaleren. Want dat gebeurt er als je dreigementen en straffen uitdeelt, of als je conflicten negeert. Er zijn betere oplossingen”, zegt Paul.

“Conflixers stimuleren de dialoog tussen de betrokken partijen. Zelf blijven ze neutraal in het conflict. Hun eerste opdracht is: luisteren naar de 2 partijen en gericht vragen stellen. Zo krijgen ze een scherp beeld van de situatie en van de gevoelens die meespelen.”

“Daarna helpen ze de betrokkenen om hun eigen aandeel in het conflict te erkennen. Dan pas kunnen ze naar oplossingen zoeken die voor beide partijen werken. Hopelijk kunnen de kemphanen na een interventie weer door één deur. Ze hoeven daarom geen beste vrienden te worden.”

We willen een open, positieve schoolcultuur. Dan komen leerlingen graag naar school

Paul Van Thienen - leerlingenbegeleider

Sollicitatiegesprekken

Collega-leerlingenbegeleider Karel: “We hebben zelf een mini-opleiding in elkaar gestoken van zo’n 30 uur. In verschillende stappen en met oefencases en rollenspellen maken we leerlingen klaar voor het echte werk.” “We houden ook sollicitatiegesprekken. Conflixers moeten communicatief sterk zijn, zich kunnen inleven, neutraal blijven. We zien meteen welk vlees we in de kuip hebben.” “Als we merken dat het leerlingen zijn die gewoon minder les willen, dan voelen we dat meteen. Maar de meeste leerlingen zijn enorm gemotiveerd om hun medeleerlingen te helpen. Ze nemen graag veel verantwoordelijkheid.”
 

Geen vergaderingen

“Als je ziet hoe die jonge gasten hun mannetje staan en dat heel professioneel aanpakken, met de nodige ernst, dan geeft mij dat een goed gevoel”, vertelt Paul. “Ze doen heel veel zelfstandig.”

“Als er hulp nodig is, springen we bij. Maar we vergaderen zeker niet wekelijks en we maken geen verslag van de gesprekken. Alleen als de bemiddeling is opgestart via de ouders, dan geven we feedback aan de ouders. Of als het een heel groot probleem is met ernstige feiten. Maar dat komt zelden voor.”

“We zetten een schoolcultuur neer. Niet anti-pest, maar pro-praten met elkaar”

Directeur overtuigen

“Als je hiermee aan de slag wil op school, dan moet je je directeur overtuigen”, meent Paul. “Als die niet mee is, dan is het vechten tegen de bierkaai. Bij ons ging dat heel vlot.”

“We waren nog maar net terug van de opleiding, of het lokaal was al vrijgemaakt, meubeltjes waren besteld en de sleutels voor de leerlingen aangemaakt. Dan is het comfortabel werken. We zien dit als een wezenlijk deel van het schoolbeleid. We zetten hier een schoolcultuur neer. Niet anti-pest, maar pro-praten met elkaar.”

Bron: Klasse.be