Pesten is helaas niet alleen een probleem op schoolpleinen, maar komt ook regelmatig voor op de werkvloer. Uit diverse onderzoeken blijkt dat maar liefst 1 op de 10 werknemers te maken heeft met pestgedrag op het werk. Pesten op het werk is een serieus probleem dat een negatieve invloed kan hebben op het welzijn en de prestaties van medewerkers. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je pesten kunt herkennen én wat je kunt doen om het aan te pakken.
Wat is pesten op het werk?
Pesten op de werkvloer kan op verschillende manieren plaatsvinden. Het is meer dan alleen fysiek geweld; vaak is het subtieler en daardoor moeilijker te herkennen. Pesten op het werk kan zich uiten in roddelen, buitensluiten, intimideren, het toewijzen van onnodige taken, belachelijk maken of negeren. Soms lijkt het misschien op een grapje, maar wanneer dit herhaaldelijk gebeurt en gericht is op één persoon, spreken we van pesten.
Herken de verschillende typen pestkoppen op de werkvloer
Om pesten aan te pakken, is het belangrijk om te weten met welk type pestgedrag je te maken hebt. Er zijn verschillende soorten pestkoppen op de werkvloer, zoals:
• Degene met twee gezichten: Iemand die vriendelijk lijkt, maar achter je rug om tegen je werkt.
• De schreeuwer: Luidruchtig en dominant, die publiekelijk anderen wil vernederen.
• De aandachtzoeker: Speelt graag de slachtofferrol om anderen te manipuleren.
• De eeuwige criticus: Kritiseert constant en ondermijnt je zelfvertrouwen.
• De wannabe: Hunkert naar erkenning maar neemt geen verantwoordelijkheid voor zijn/haar acties.
• De poortwachter: Houdt bewust middelen of informatie achter om jouw werk te saboteren.
• De sociopaat: Empathieloos, manipuleert zonder scrupules en ziet zichzelf als superieur.
• De goeroe: Zeer bekwaam, maar emotioneel afstandelijk en boven de regels verheven.
Het is belangrijk om dit gedrag snel te herkennen en actie te ondernemen om een veilige werkomgeving te behouden.
Wat kun je doen als je gepest wordt op het werk?
Als je gepest wordt, is het begrijpelijk dat je je kwetsbaar voelt. Hier zijn drie concrete stappen die je kunt nemen om het probleem bespreekbaar te maken en te bewijzen dat er sprake is van pestgedrag.
- Houd een logboek bij
Het is cruciaal om alle incidenten bij te houden. Noteer de datum, tijd, wat er is gebeurd, wie erbij betrokken waren en wat de reactie van jouw leidinggevende was. Dit logboek helpt je niet alleen om incidenten te onthouden, maar dient ook als bewijsstuk.
- Verzamel ervaringen van collega’s
Vaak hebben collega’s gezien wat er is gebeurd. Vraag hen om hun ervaringen op te schrijven, zodat je een sterker en geloofwaardiger dossier hebt bij je leidinggevende of HR-afdeling.
- Bewaar alle digitale communicatie
Bewaar alle e-mails, chatberichten en andere communicatie waarin beledigende opmerkingen, uitsluiting of intimidatie voorkomen. Deze documenten vormen vaak een directe bron van bewijs.
Hoe kan een organisatie pesten voorkomen?
Het voorkomen van pesten begint bij een sterke bedrijfscultuur waarin respect centraal staat. Leidinggevenden spelen hierin een belangrijke rol. Een paar belangrijke stappen voor een organisatie zijn:
• Zorg voor een open cultuur: Stimuleer dialoog en luister naar je medewerkers.
• Geef duidelijke grenzen aan: Maak duidelijk dat pestgedrag onacceptabel is en koppel gevolgen aan overtredingen.
• Werk aan een positieve teamgeest: Zorg voor samenwerking en acceptatie van verschillen tussen medewerkers.
• Train leidinggevenden en medewerkers: Leer hen om pestgedrag te herkennen en te voorkomen.
Wil je meer weten over het voorkomen van pesten? Bezoek onze website www.stoppestennu.nl en ontdek ons aanbod van cursussen en trainingen op https://www.stoppestennu.nl/opleidingscentrum. Voor meer informatie en praktische tips over het herkennen en aanpakken van pestgedrag binnen jouw organisatie, bezoek ons kenniscentrum op https://www.stoppestennu.nl/kenniscentrum-pesten-voor-organisaties.
Veelgestelde vragen over pesten op het werk
- Wat is het verschil tussen plagen en pesten?
Bij plagen is er sprake van een wederzijds en incidenteel gedrag, waarbij beide partijen het als onschuldig ervaren. Bij pesten is het gedrag structureel en gericht op één persoon, wat vaak leidt tot emotionele schade.
- Wat zijn de gevolgen van pesten op de werkvloer?
Pesten kan leiden tot stress, burn-out, verminderde werkprestaties, verhoogd ziekteverzuim en zelfs depressie. Het heeft niet alleen gevolgen voor het slachtoffer, maar ook voor de algehele sfeer op de werkvloer.
- Wat kan ik doen als ik zie dat een collega wordt gepest?
Als je ziet dat een collega wordt gepest, kun je een belangrijke rol spelen. Bied steun aan de collega, moedig hem of haar aan om de situatie te melden bij een leidinggevende of vertrouwenspersoon, en meld eventueel zelf wat je hebt gezien.
Artikel geschreven door Patricia Bolwerk, Stichting Stop Pesten Nu