‘In de lente van 2011 werd ik gevraagd als unithoofd van een gemeentelijke instelling. In de herfst verschenen er opeens externe organisatieadviseurs op de werkvloer. Ze moesten onderzoeken of onze instelling in staat was om nieuwe wetgeving uit te voeren. Het gaf een unheimisch gevoel. Terecht, ontdekte ik in januari 2012. Mijn direct leidinggevende vertelde me dat er een plan van aanpak was opgesteld, op basis van “een geheim rapport”. Het gehele management zou worden vervangen. Een interim manager van hetzelfde bureau zou per direct mijn functie overnemen. Van leidinggevende over 25 medewerkers zou ik in één klap worden gedegradeerd tot projectassistent ergens in de regio. Als ik weigerde zou er een juridisch traject volgen. Ik ging niet akkoord. In reactie voerden mijn superieuren de druk alleen maar verder op: plotsklaps werd er gesproken over “mijn disfunctioneren”. De door mij inmiddels in de arm genomen arbeidsrechtadvocaat vroeg de organisatie om concrete bewijzen daarvoor, maar ontving nul op het rekest. Zelf vroeg ik ook verschillende keren om een gesprek, eveneens zonder resultaat.
‘De hele situatie voelde enorm bedreigend. Ik had het gevoel op eieren te lopen. Ik woog voortdurend af wat ik wel en niet kon zeggen, uit angst in een val van mijn bazen te lopen. De situatie eiste fysiek zijn tol. Ik sliep slecht en had rug- en nekpijn. De bedrijfsarts stelde een time-out voor van mijn werk. Gelukkig kon ik gedetacheerd worden op een project bij een vroegere leidinggevende. Het was heerlijk een paar maanden te mogen functioneren in een vredige omgeving. Totdat het project stopte. Mijn werkgever eiste dat ik terugkwam in mijn oude functie als unithoofd, zonder echter de valse beschuldiging van disfunctioneren in te trekken. Als snel werd duidelijk waarom. Op mijn stoel zat inmiddels een interim manager van het organisatieadviesbureau. Hij zou mij gaan “coachen”. Per brief had mijn werkgever laten weten dat ik “ernstig rekening moest houden met beëindiging van mijn dienstverband” als ik niet meewerkte aan de coaching, of mij ziek zou melden.
De zwakke arbeidsrechtspositie van ambtenaren |
‘Waar ik bang voor was, bleek inderdaad zo te zijn: mijn “coach” was in feite mijn baas. Ik moest hem voor alles toestemming vragen en werd nauwelijks geïnformeerd. Ik kon de situatie nauwelijks aan. Ik sliep bijna niet meer, voelde continu druk op mijn borst, had buikpijn en was voortdurend misselijk. Ik moest echter op mijn werk blijven verschijnen. De bedrijfsarts wilde mijn ziekmelding niet accepteren. Het UWV weigerde een second opinion af te geven, omdat ik in mijn aanvraag aangaf dat ik ziek was geworden door een arbeidsconflict. Volgens mijn advocaat zat er niets anders op dan de bestuursrechter vragen om een voorlopige voorziening*, gericht op het verkrijgen van een veilige werkplek. De ongeïnteresseerde rechter stuurde ons al na twintig minuten de gang op om “eruit te komen”. Dat gesprek leidde vanzelfsprekend nergens toe.
‘Mijn superieuren voerden de druk alleen maar verder op, de situatie voelde enorm bedreigend’
‘Voordat het tot een uitspraak kon komen, verslechterde mijn gezondheid dusdanig dat ik me opnieuw ziek moest melden. Toen ik eenmaal thuis zat, merkte ik pas hoe slecht het met me ging. Mijn huisarts verwees me naar een psychiater, die een ernstige depressie vaststelde. Ook de bedrijfsarts erkende nu dat ik echt ziek was.
‘Ik verloor de voorlopige voorziening en ook de daarop volgende bodemprocedure. Op advies van mijn advocaat ging ik in hoger beroep. Mijn rechtszaak kwam voor. De basis daarvan was een inmiddels zeer omvangrijk procesdossier, waaronder een psychiatrisch rapport. Desondanks vond de hoogste rechter dat ik mijn ziekte “onvoldoende aannemelijk” had gemaakt. Waarop die conclusie was gebaseerd, was niet gemotiveerd in het eindoordeel. Werkelijk alles waar geen simpel antwoord op mogelijk was, hadden de rechters geheel buiten beschouwing gelaten. Na twee jaar ziekte verklaarde een arbeidsdeskundige van het UWV mij volledig arbeidsongeschikt. Ik was moegestreden en berustte in mijn “medisch ontslag”. Mijn zelfvertrouwen lag aan diggelen. Mijn lichaam voelde gesloopt.
Rechtszaak niet altijd een goed idee |
‘De omslag kwam pas nadat ik alleen op reis ging naar Bali, om vrijwilligerswerk te doen in een weeshuis. Niemand kende me daar. Ik voelde me weer geliefd en gewaardeerd als mens. Toen ik terugkwam in Nederland kon ik een nieuwe start maken. Ik ben nu managementcoach. Ik geef daarnaast trainingen op het gebied van integer management en politiek-bestuurlijke sensitiviteit. Ik ben blij dat ik de moeilijke tijd om heb kunnen zetten in positieve activiteiten.
‘Ik ben er inmiddels bovenop, maar verbaas me nog steeds dat mijn strijd zo lang heeft voortgesleept. Ik had graag ontslag genomen, maar kon me dat niet permitteren. Daarnaast heb ik een sterk rechtvaardigheidsgevoel en geloofde tot het einde in een goede afloop, gesteund door mijn advocaat. Laatst kreeg een vriendin van mij een nieuwe baan en zat al snel in een soortgelijke situatie. Ze was in tranen. Ik kon haar maar één advies geven: meteen wegwezen. Koste wat het kost.’
* Een voorlopige voorziening is een spoedprocedure binnen het bestuursrecht, vergelijkbaar met een kort geding in het burgerlijk recht.
Henriëtte Wijnen schreef een boek over haar ervaringen met intimidatie op het werk: Julia’s slangenkuil.
Tip van de redactie
Heb je haast? Navigeer dan snel naar:
► Scholen & Professionals Kenniscentrum Pesten in het Onderwijs
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Schooldirectie & MT / Anti-pest coördinator / Leerkracht / Mentor / Ouderraad & MR
- Leerlingen & opvoeders: Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Sportverenigingen Kenniscentrum Pesten in de Sport
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Bestuurders / Coaches, Trainers & Begeleiders / (Top)Sporters & Scheidsrechters
- Jonge leden & ouders Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Werkgevers Kenniscentrum Pesten op het Werk
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Directie en bestuurders / HRM / MT en Leidinggevenden / Medewerkers / Ondernemersraden / Vertrouwenspersonen
► Ouderen Kenniscentrum Pesten in Woonzorgcentra
Breng snel een bezoekje aan ...
► Kenniscentrum (Klassiek) Pesten
► Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)
► Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets / Handleidingen / Lesmaterialen / Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken
► Ik word gepest, wat kan ik doen
Stichting Stop Pesten Nu is het enige Erkende Goede Doel tegen Pesten in Nederland!