Opkomen voor een gepeste collega is dubbel zinvol alsdus onderzoek Open Universiteit

Stel: je ziet dat een collega een andere collega vervelend behandelt. Kleine pesterijtjes, vervelende opmerkingen…

Doe je iets? Kun je iets doen? Heeft het zin om iets te doen?

Mieneke Pouwelse, onderzoeker bij de Open Universiteit, onderzocht het effect van reacties van omstanders op de andere omstanders. Pouwelse: “Opkomen voor iemand die gepest wordt op het werk hééft zin, vooral als je een lagere functie hebt in de organisatie. Je steunt het slachtoffer, maar je beïnvloedt ook de omstanders. Zij zijn door jouw reactie ook eerder geneigd het slachtoffer te steunen.“

Omstanders beïnvloeden elkaar

Pesterijtjes gebeuren vaak in aanwezigheid van anderen. Hoe omstanders reageren heeft natuurlijk effect op de gepeste. Maar wat is het effect van de reactie van een omstander op de andere omstanders? Dat onderzochten Mieneke Pouwelse en Wendy De Waal. Proefpersonen kregen een casus voorgelegd van onbehoorlijk gedrag van de ene collega ten opzichte van de ander, waarbij een omstander positief of negatief reageert. Wat blijkt: als een collega in een lagere functie (in het experiment een stagiair) het slachtoffer steunt, waren de proefpersonen (de omstanders) meer bereid om zelf óók de gepeste te ondersteunen. Ze voelden zich meer verantwoordelijk en hadden ook meer het gevoel dat ze kónden ondersteunen. Als een collega in een hogere rang het slachtoffer steunt, deed dat effect zich niet voor.

Dubbel zinvol

Dus de baas kan het reageren op pesten beter aan zijn onderschikten overlaten? Pouwelse nuanceert dat onmiddellijk: “We onderzochten het effect op de reacties van omstanders, niet op het gevoel van het slachtoffer. Een gepeste steunen is altijd goed, of je nu hoger of lager geplaatst bent. Maar onze resultaten laten zien dat een ondersteunende reactie van een lager geplaatste, ook effect heeft op het gevoel en gedrag van de omstanders. Zij zijn dan ook meer geneigd de gepeste te steunen. Dat effect op omstanders zien we niet als de hoger geplaatste het slachtoffer steunt of afvalt. Reageren als lager geplaatste is dus dubbel zinvol!” 

Pouwelse presenteerde de resultaten van het onderzoek op de 11e International Conference on Workplace Bullying and Harassment in Bordeaux. Mieneke Pouwelse (OU), Wendy De Waal (VU) en Karin Proost (OU) zijn van plan het onderzoek te herhalen met een andere en grotere onderzoeksgroep.

Download hier het rapport 'Workplace mobbing: Toward a better understanding of bystander behavior'

Bron Open Universiteit