Sabotage, kleinering, pesten en seksuele intimidatie op Nederlandse universiteiten | Stop Pesten NU

084-8340086

Foutmelding

You may not view this site from your current location.

Sabotage, kleinering, pesten en seksuele intimidatie op Nederlandse universiteiten

Vrouwen in de Nederlandse wetenschap krijgen veel te weinig kansen doordat hun collega's zich misdragen. Het gaat onder andere om wetenschappelijke sabotage, kleineringen en seksuele intimidaties. Dat stellen onderzoekers in een rapport dat vandaag verschijnt. "Het zijn geen incidenten meer, er is iets mis." 

Het wangedrag gaat soms zo ver dat getalenteerde vrouwen uitvallen of zich noodgedwongen terugtrekken uit de wetenschap, zegt onderzoeker Marijke Naezer van de Radboud Universiteit in Nijmegen. "We hebben ook vrouwen gesproken die antidepressiva slikken omdat ze anders niet functioneren. Het is bizar." 

Topje ijsberg

Naezer deed het onderzoek met twee collega's in opdracht van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren. 53 vrouwen die slachtoffer werden van het wangedrag meldden zich bij onderzoekers na een oproep. Het is slechts het topje van de ijsberg, vermoedt Naezer.

"We hebben ook veel vrouwen gesproken die niet mee konden of wilden werken aan het onderzoek. Ze wilden hun energie steken in hun werk, hadden geen vertrouwen in verbetering en sommigen durfden niet."

'Dit is onacceptabel'

Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs zegt de uitkomsten van het onderzoek 'onacceptabel' te vinden. "Universiteiten moeten een veilige haven zijn waar wetenschappers, docenten, studenten en ondersteunend personeel hun werk moeten kunnen doen zonder last te hebben van wangedrag en intimidatie. Ik schrik daarom van deze signalen. Elk signaal van dergelijk gedrag is er een te veel."

Een veel voorkomende vorm van wangedrag is het uitsluiten van vrouwen. Namen worden van belangrijke wetenschappelijke publicaties afgehaald en ideeën worden gestolen. Of iemand die het meeste werk heeft verricht, wordt slechts als tweede of derde auteur vermeld. 

Dat kan grote invloed hebben op carrières. "Vrouwen worden op die manier onzichtbaar gemaakt", zegt Naezer. "Bijvoorbeeld omdat iemand een publicatie nodig heeft om een bepaalde beurs aan te vragen. Dan wordt er gezegd: laat hem maar, hij heeft het nodig. Terwijl het slachtoffer het net zo goed nodig heeft."

Aanzien

De huidige academische cultuur faciliteert wangedrag, concludeert Naezer. "Er geldt een sterke machtsverhouding en er is veel competitie. Sommige mensen gaan over lijken om hogerop te komen. En als iemand belangrijk is en veel geld binnenhaalt voor de universiteit, wordt hem de hand boven het hoofd gehouden. Klachtenprocedures werken niet goed, het slachtoffer staat vaak met lege handen."

Dat gebeurde bijvoorbeeld ook toen een vrouw solliciteerde naar een functie en voor een selectiecommissie moest verschijnen. Een collega dwarsboomde haar door elk lid van de commissie afzonderlijk op te bellen om haar zwart te maken. Waarom ze dat deed, is gissen voor de onderzoekers. "Maar daardoor kwam een sfeer van negativiteit rondom de vrouw, zelfs al klopte daar niks van. De vrouw werd niet aangenomen."

 

Dubbelzinnige opmerkingen

Ook hoorde Naezer van verschillende gevallen van seksuele intimidatie. "Ieder gedrag op zichzelf klinkt niet groot. Maar als je er maanden- of jarenlang mee wordt geconfronteerd, wordt dat het wel. Dat gaat bijvoorbeeld om dubbelzinnige opmerkingen, berichtjes midden in de nacht, zogenaamd per ongeluk tegen iemand aanvallen. Sommige vrouwen zeiden er wat van. De ander ontkende dan en er veranderde niks. Slachtoffers voelen zich hierdoor ontzettend machteloos."

De helft van de Nederlandse vrouwen heeft te maken gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Volgens de onderzoekers moet er flink wat veranderen bij universiteiten. Zo zijn er weliswaar vertrouwenspersonen, maar dat is volgens de onderzoekers niet voldoende omdat hun invloed te gering is. Bovendien zijn ook vertrouwenspersonen onderdeel van de machtsverhoudingen in de academische wereld. Er moet dan ook een nationaal instituut komen dat onderzoek kan instellen naar wangedrag op universiteiten, vinden ze. 

Zorgzamer

Ook de hiërarchische, individualistische en competitieve cultuur moet veranderen, menen ze. "Want die cultuur werkt het lastigvallen in de hand en beschermt de daders. Zo'n verandering is heel ingewikkeld, dat kost jaren. Ik hoop dat de universiteiten dit oppakken. Het is echt nodig."

In een reactie zegt Pieter Duisenberg van de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten de signalen 'heel serieus te nemen'. "De universiteit moet een veilige omgeving zijn voor medewerkers, waar elke vorm van ongewenst gedrag onaanvaardbaar is", zegt hij. "We gaan de aanbevelingen gebruiken als concrete handvatten om mee aan de slag te gaan."

Doelgroep: 
Pesten op het werk

Tip van de redactie

Heb je haast? Navigeer dan snel naar:Angela

► Scholen & Professionals Kenniscentrum Pesten in het Onderwijs

► Sportverenigingen Kenniscentrum Pesten in de Sport

► Werkgevers Kenniscentrum Pesten op het WerkJan Joost

► Ouderen Kenniscentrum Pesten in Woonzorgcentra

Tip Stop Pesten Nu

 

Breng snel een bezoekje aan ...

Kenniscentrum (Klassiek) Pesten 

Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)

Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets  / Handleidingen / Lesmaterialen Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken 

► Ik word gepest, wat kan ik doen

 

 

Stichting Stop Pesten Nu is het enige Erkende Goede Doel tegen Pesten in Nederland!

CBFGoede Doelen NederlandANBIKBUnesco