Leerkrachten die pestende leerlingen corrigeren wekken meeste vertrouwen op bij leerlingen

084-8340086

Leerkrachten die pestende leerlingen corrigeren wekken meeste vertrouwen op bij leerlingen

Pesten blijft een veelvoorkomend probleem op scholen en is gerelateerd aan diverse negatieve uitkomsten, vooral voor leerlingen die gepest worden.

Hoe kunnen leerkrachten het pestgedrag terugdringen?

Leerkrachten kunnen een cruciale rol spelen in het terugdringen van pesten, maar wetenschappelijke evidentie is beperkt. Binnen het Teachers4Victims onderzoeksprogramma werden twee experimentele studies uitgevoerd omtrent reacties van leerkrachten op pestincidenten. Deze blog beschrijft drie belangrijke bevindingen uit deze studies en wat ze kunnen betekenen voor de praktijk.

1. Leerlingen leiden ideeën af over de leerkracht op basis van diens reactie op pesten

We vonden dat leerlingen verschillende overtuigingen krijgen op basis van de reactie van de leerkracht in het verhaal. Zo stelden we vast dat leerlingen ideeën afleiden over de leerkracht zelf volgend op diens reactie op pesten. Nadat de leerlingen blootgesteld waren aan een verschillende reactie van de leerkracht, verschilden hun ideeën over de houding van de leerkracht ten aanzien van pesten (zie hieronder).

2. Een wereld van verschil tussen wel en niet reageren

Het niet reageren van de leerkracht hing samen met de meest negatieve percepties bij leerlingen. Zo vonden de leerlingen die blootgesteld werden aan de niet-reagerende leerkracht deze reactie het minst geschikt. Bovendien kregen deze leerlingen de indruk dat het de leerkracht niet kan schelen of er gepest wordt. De leerlingen dachten dat de leerkracht minder sterk tegen pesten was en pesten meer goedpraat dan leerlingen die een verhaal lazen waarin de leerkracht een van de drie actieve reacties vertoonde (troosten, corrigeren of beide). Ten slotte vonden we dat leerlingen blootgesteld aan de niet-reagerende leerkracht meer negatieve effecten verwachten op pestprocessen in de klas van het verhaal: meer pesten, meer slachtofferschap en minder verdedigend gedrag door medeleerlingen.

3. Corrigeren van de leerling die pest: een sterker signaal

We vonden dat het corrigeren van de leerling die pestte een sterker signaal gaf aan leerlingen dan het troosten van de leerling die gepest werd. Leerlingen vonden het corrigeren van de leerling die pestte de meest geschikte reactie. Bovendien hadden ze in sterkere mate de indruk dat de leerkracht tegen pesten was en dat die pesten minder rechtvaardigde. Ten slotte vonden we terug dat leerlingen meer geneigd waren om de leerkracht die de pestende leerling had gecorrigeerd te vertellen over eventuele toekomstige pestgevallen. 

Wat kunnen deze bevindingen betekenen voor de praktijk?

Deze bevindingen suggereren dat leerlingen de reacties van hun leerkrachten op pesten kunnen observeren en hier verschillende overtuigingen uit afleiden. Deze overtuigingen kunnen op hun beurt invloed hebben op het pestgedrag in de klas. Zo heeft eerder onderzoek bijvoorbeeld aangetoond dat wanneer leerlingen de indruk hebben dat leerkrachten minder sterk tegen pesten zijn, dit samenhangt met meer pestgedrag en slachtofferschap van pesten. Het is belangrijk dat leerkrachten zich hier bewust van zijn en dat ze goed voorbereid zijn om effectief te reageren op pesten op school.

 

Dit artikel werd geschreven door Karlien Demol, doctoraatsonderzoeker bij KU Leuven. 

Bronnen:

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay 
HBSC bevraging WHO:

Voor een overzicht van de belangrijkste bevindingen: https://www.euro.who.int/en/publications/abstracts/spotlight-on-adolesce...

Voor een overzicht van de data: https://www.euro.who.int/en/publications/abstracts/spotlight-on-adolesce...

Statbel: https://bestat.statbel.fgov.be/bestat/crosstable.xhtml?view=5fee32f5-29b...
Demol, K., Verschueren, K., Salmivalli, C., & Colpin, H. (2020). Perceived teacher responses to bullying influence students’ social cognitions. Frontiers in Psychology, 11. doi:10.3389/fpsyg.2020.592582, https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2020.592582/full
Demol, K., Verschueren, K., Jame, M., Lazard, C., & Colpin, H. (2021). Student attitudes and perceptions of teacher responses to bullying: An experimental vignette study. European Journal of Developmental Psychology. doi:10.1080/17405629.2021.1896492

 

Bron EOS Wetenschap