Ruim een derde van de zorgmedewerkers in de umc’s heeft het afgelopen jaar te maken gehad met agressie en pestgedrag door collega’s en leidinggevenden. Het gaat om: pesten, bedreiging, (seksuele) intimidatie, discriminatie, verbale- en fysieke agressie. Alle vormen van agressie en pesten komen vaker bij umc’s voor dan in de andere zorgsectoren.
Dat blijkt uit onderzoek van vermogensbeheerder PGGM, in opdracht van het ministerie van VWS. 4 procent van de 447 ondervraagde umc-medewerkers zegt dat pesten door collega’s “zeer vaak” voorkomt. Twee derde zegt na een incident “van slag” te zijn geweest en ruim een kwart kreeg mentale klachten. 6 procent meldde zich na het voorval ziek, waarvan de meeste mensen meer dan zes weken.
Kwart wordt gepest
PGGM ondervroeg 11.000 zorgwerknemers. Van de umc-medewerkers kreeg 17 procent het afgelopen jaar te maken met verbale agressie, tegen 12 procent gemiddeld in de zorg. Ook pesten kwam vaker voor: 25 procent (18 procent gemiddeld) en discriminatie: 9 tegen gemiddeld 6 procent. 2 procent werd de afgelopen twaalf maanden online geconfronteerd met ongewenst gedrag.
Nazorg personeel
De nazorg voor umc-personeel is slechter geregeld dan in andere zorgsectoren. Een derde is “tevreden” over hoe daders worden aangesproken op hun grensoverschrijdende gedrag – elders is de tevredenheid 46 procent. Gevolg is dat umc’ers minder vaak dan elders een melding doen, vooral bij seksuele intimidatie: 9 procent van de slachtoffers deed hiervan melding binnen hun organisatie.
Minst gepest
De sectoren waar personeel het minst wordt gepest door collega’s en leidinggevenden zijn de jeugdzorg en de huisartspraktijken. Daar is het aantal gevallen van agressie en pesten ongeveer de helft van die in umc’s, maar de percentages zijn ook ‘laag’ in de vvt en gehandicaptenzorg. Na de umc’s scoren de algemene ziekenhuizen en ambulancezorg het slechtst met 32 procent (tegenover 38 procent in umc’s en 26 procent gemiddeld).
Patiënten en bezoekers
De zorgsector had ook veel last van agressie en ongewenst gedrag van patiënten en bezoekers. Drie kwart van de zorgmedewerkers werd daarmee de afgelopen twaalf maanden geconfronteerd, blijkt uit het onderzoek dat in februari werd gehouden. De ondervraagden zeiden dat de agressie is toegenomen in de coronapandemie.
Een kwart van de agressie en het verbaal geweld in de zorgsector komt van patiënten. Ongeveer de helft van de overlast wordt veroorzaakt door familie of bezoekers van patiënten, of omstanders. Liefst 38 procent van het personeel kreeg het afgelopen jaar te maken met fysieke agressie, 22 procent met seksuele intimidatie en bijna evenveel werknemers werden bedreigd of geïntimideerd.
Verbale training
Zorgmedewerkers geven aan dat ze over het algemeen tevreden zijn over de opvang in hun organisatie na een geval van agressie. Wel vinden ze dat hun instelling meer mogelijkheden moet geven om zich voor te bereiden op ongewenst gedrag, zoals met trainingen en het aanleren van vaardigheden. Een op de drie werknemers wil fysieke weerbaarheidstraining en drie kwart wil verbale trainingen.
FNV schrikt
FNV Zorg & Welzijn schrikt van de uitkomsten van het onderzoek. “Dat de maatschappij verhardt en er steeds agressiever op zorgmedewerkers wordt gereageerd, is helaas een trend die we al jaren zien”, zegt bestuurder Elise Merlijn: “Dat 26 procent van de medewerkers intimidatie en agressie van leidinggevenden of collega’s ervaart, daar ben ik erg van geschrokken. En vooral in een sector waar het personeelstekort en de werkdruk al zo hoog zijn.”
Aanleiding voor het onderzoek is dat PGGM met VWS wil kijken welke steun zorgmedewerkers nodig hebben. Het ministerie heeft besloten subsidies beschikbaar te stellen voor pilots en projecten met als doel de situatie te verbeteren. Voor elk van de negen verschillende zorgsectoren stelt VWS maximaal 150.000 euro beschikbaar.
De werknemers die meededen aan het onderzoek van PGGM werken in de ambulancezorg, gehandicaptenzorg, huisartsenzorg, sociaal werk, jeugdzorg, verpleging, verzorging en thuiszorg, ggz, umc’s en algemene ziekenhuizen.
Bekijk de uitkomsten van het onderzoek
Driekwart van de professionals ervaart agressie en ongewenst gedrag op de werkvloer
74% van de professionals in zorg en welzijn heeft de afgelopen 12 maanden te maken gehad met agressie en ongewenst gedrag. Dit varieerde van verbale of fysieke agressie tot seksuele intimidatie en andere bedreiging. Ruim 11.000 leden van PGGM&CO deelden hun ervaring in dit onderzoek.
Download infographic
Rapporten per branche
Brancherapportage: Jeugdzorg>
Brancherapportage: UMC>
Brancherapportage: Ziekenhuizen>
Brancherapportage: Sociaal werk>
Brancherapportage: Ambulancezorg>
Brancherapportage: Gehandicaptenzorg>
Brancherapportage: Geestelijke gezondheidszorg>
Brancherapportage: Huisartsen en gezondheidscentra>
Brancherapportage: Verpleging, verzorging en Thuiszorg>
Waarom dit onderzoek
PGGM&CO zet zich in voor fitte medewerkers in zorg en welzijn. Dit doen we door het bieden van handige informatie, hulpmiddelen en tips voor meer balans. De resultaten van dit onderzoek geven ons inzicht in handvatten om agressie en ongewenst gedrag op de werkvloer te voorkomen. En medewerkers te helpen wanneer ze hier toch mee te maken krijgen. Binnenkort lees je hier meer interessante uitkomsten en concrete oplossingen rondom dit onderzoek.
Dit onderzoek is gedaan in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport