Als ouder of opvoeder speelt u een cruciale rol in het leven van uw kinderen. Pesten kan een zorgwekkende uitdaging zijn, maar met de juiste kennis en ondersteuning kunt u uw kinderen helpen omgaan met pestgedrag en hen een veilige omgeving bieden. Bij Stop Pesten Nu begrijpen we dit en hebben we deze pagina speciaal voor u ontworpen.
Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.
Hoe herken je pesten?
Pesten is systematisch en heeft altijd negatieve bedoelingen. Het draait erom dat iemand zijn of haar persoonlijke macht gebruikt om anderen te kwetsen, bang te maken of te intimideren. Pesten kan op verschillende manieren gebeuren, zoals uitlachen, uitschelden, sociale uitsluiting, geruchten verspreiden, online pesten, en meer. Het cruciale verschil is dat pesten herhaaldelijk plaatsvindt en dat iemand er pijn of verdriet aan overhoudt.
Voorbeelden en signalen van pesten
- Uitsluiting: Pesten kan zich manifesteren in het bewust uitsluiten van een kind uit sociale groepen, spelletjes, of activiteiten. Als je merkt dat je kind regelmatig wordt buitengesloten, kan dit een teken zijn van pesten.
- Uitschelden en beledigen: Woorden kunnen scherp zijn. Pestkoppen gebruiken vaak kwetsende woorden of scheldwoorden tegen hun slachtoffers. Als je kind plotseling veranderingen in zijn gedrag of humeur vertoont, kunnen deze beledigingen de oorzaak zijn.
- Geruchten verspreiden: Het verspreiden van valse geruchten over een kind is een gemeenschappelijke pesttactiek. Als je hoort dat je kind het onderwerp is van roddels, moet je alert zijn.
Wat is het verschil tussen pesten en plagen?
Bij plagen is de sfeer altijd positief, en beide partijen kunnen elkaar plagen en stoppen wanneer ze dat willen. Plagen heeft geen kwade bedoelingen en kent geen ruw randje. Het is belangrijk te onthouden dat als je geplaagd wordt, je altijd kunt terugplagen zonder dat er problemen ontstaan. Meer informatie in dit artikel 'Wanneer is iets plagen en wanneer is iets pesten?'.
Belangrijkste verschillen tussen de manier waarop jongens en meisjes pesten?
- Subtiel. Bij meisjes gebeurt het pesten vaak heel subtiel. Meestal gaat het om sociaal pestgedrag, bijvoorbeeld door roddels te verspreiden en anderen buiten te sluiten, in plaats van face-to-face pesten
- Voorbedacht. Meisjes maken vaak vooraf al plannen om te pesten, terwijl jongens dit vaak op het moment zelf beslissen.
- Psychologisch of emotioneel pesten. Bij jongens is pesten vaak fysiek. Soms pesten jongens om een gevecht uit te lokken en op die manier hun status te verhogen. Bij meisjes is het pestgedrag vaak langduriger en meer psychologisch (iemand kwetsen) dan fysiek
- Jongens en meisjes. Meisjes kunnen gepest worden door jongens en meisjes, terwijl jongens vaak alleen door jongens worden gepest.
Als het pesten fysiek is, reageren ouders vaak heel snel. Bij meisjes is pesten vaak psychologisch en daardoor moeilijker te herkennen – maar het is net zo belangrijk om snel actie te ondernemen. - Lees meer over de verschillen bij pesten tussen jongens & meisjes
De truc van pesters & meelopers
Het is belangrijk dat ouders en opvoeders zich bewust zijn van een slimme truc die pesters en meelopers vaak gebruiken: het ontkennen van pestgedrag. Wanneer ze betrapt worden of vermoeden dat ze worden gemeld voor pesten, zullen ze snel zeggen: "Het was maar een grapje" of "Sorry, dat was per ongeluk." Dit is echter meestal een tactiek om de aandacht af te leiden en geen straf te krijgen voor hun gedrag.
Volwassenen moeten niet in deze val trappen. Als er twijfel bestaat over de intenties van de pester, kunnen ze het non-verbale gedrag van het slachtoffer observeren. Kijkt het slachtoffer bijvoorbeeld weg of naar beneden? Lijkt niemand het slachtoffer te steunen? Dan is het pesten hoogstwaarschijnlijk de werkelijkheid, ongeacht de ontkenning van de pester.
Pesten. Wat kan ik als ouder / opvoeder doen?
Pesten is vreselijk en het kan iedereen op elke leeftijd overkomen. Als een kind gepest wordt, gebruik dan onze adviezen om hem te helpen begrijpen waarom er wordt gepest en wat hij kan doen om het tegen te gaan. Pesters lijken populair in een groep, maar zijn het uiteindelijk niet altijd. Ze dwingen hun populariteit in de groep af door te laten zien hoe sterk ze zijn en wat ze allemaal durven. Via pesten lukt ze dat het makkelijkst: ze krijgen andere kinderen mee bij het te pakken nemen van een slachtoffer. En wie mee doet, loopt minder kans zelf slachtoffer te worden.
Wist je dit?
Als de omstanders/klasgenoten ingrijpen bij pesten dan kan het pesten in 10 seconden stoppen in 57% van de gevallen.
De rol van de omstandersgroep
Het is essentieel om ouders en opvoeders bewust te maken van de rol van de omstandersgroep bij pesten. In veel pestgevallen zijn er meelopers en omstanders die niet ingrijpen uit angst voor represailles. Deze omstanders spelen een cruciale rol bij het in stand houden van pestgedrag. Het is belangrijk dat kinderen en jongeren leren dat zelfs kleine acties een groot verschil kunnen maken. Ze hoeven niet altijd heldhaftig in te grijpen, maar ze kunnen bijvoorbeeld steun bieden aan het slachtoffer door niet mee te lachen of door te laten zien dat ze het pestgedrag afkeuren. Het is van groot belang dat scholen, trainers en ouders aandacht besteden aan het aanleren van deze vaardigheden, zodat kinderen en jongeren weten hoe ze pesten kunnen stoppen en een veiligere omgeving kunnen creëren voor iedereen.
Mijn kind doet dat niet
De meeste ouders weten het wel: pesten op school is nog steeds een groot probleem. Maar dat jouw kind een van de pesters of meelopers kan zijn? Daar is vaak veel minder aandacht voor. Als ouder en opvoeder kun je eigenlijk nooit zeggen: ‘Mijn kind doet dat niet!’. Kinderen zijn anders op school dan thuis. Dit heeft voor een groot deel met het groepsproces in de klas te maken. Ieder kind is op zoek naar manieren om staande te blijven in een groep.
"Mijn kind doet dat niet" een valkuil voor Ouders & Opvoeders: Het verhaal van Tim
Als ouders en opvoeders horen dat hun kind betrokken is bij pestgedrag, is het begrijpelijk dat hun eerste reactie kan zijn: "Mijn kind doet dat niet." We houden van onze kinderen en willen geloven dat ze altijd het goede doen. Maar soms is de realiteit complexer dan we denken, en het is van vitaal belang dat we als ouders en opvoeders openstaan voor de mogelijkheid dat ons kind betrokken is bij pesten.
Laten we eens kijken naar het verhaal van Tim om dit beter te begrijpen
Tim is een gewone tiener. Hij heeft een groep vrienden op school en wil graag geaccepteerd worden door zijn leeftijdsgenoten. Tim's ouders hebben altijd gedacht dat hij een liefdevolle en zorgzame jongen was, en ze zijn ervan overtuigd dat hij nooit iemand zou pesten. Ze hebben herhaaldelijk tegen hun vrienden gezegd: "Mijn kind doet dat niet."
Op een dag komt Tim's leraar naar zijn ouders en vertelt hen dat Tim betrokken is bij pestgedrag in de klas. Zijn ouders zijn geschokt en ontkennen meteen de beschuldigingen. "Onze Tim zou zoiets nooit doen," zeggen ze.
Maar wat Tim's ouders niet weten, is dat Tim zichzelf in een moeilijke situatie bevindt. In zijn groepje vrienden zijn er enkele pesters en meelopers. Ze zetten druk op Tim en dagen hem uit om mee te doen met hun gemeen gedrag. Ze zeggen tegen hem: "Als je niet meedoet, hoor je er niet bij. Pesten maakt ons populair."
Tim voelt zich verscheurd. Hij weet dat pesten verkeerd is, maar hij wil ook niet als een loser gezien worden door zijn vrienden. Dus, soms doet hij mee met het pestgedrag om geaccepteerd te worden, zelfs als hij het eigenlijk niet wil.
Dit verhaal van Tim benadrukt het belang van begrip en openheid van ouders en opvoeders. Pesten is een complexe kwestie en kinderen kunnen soms betrokken raken bij pestgedrag zonder dat hun ouders het weten. Het is van cruciaal belang om te luisteren naar wat leraren, trainers of coaches te zeggen hebben en in gesprek te gaan met ons kind om te begrijpen wat er werkelijk gebeurt.
In plaats van te zeggen: "Mijn kind doet dat niet," kunnen we als ouders en opvoeders beter vragen stellen en ons kind aanmoedigen om eerlijk te zijn over hun ervaringen. Samen kunnen we werken aan het bevorderen van empathie, respect en positieve gedragsverandering, zodat onze kinderen kunnen opgroeien tot verantwoordelijke en compassievolle individuen.
Kortom, laten we leren van het verhaal van Tim en ons bewust zijn van de complexiteit van pesten. Het is een probleem dat we samen moeten aanpakken, met begrip en openheid als onze kompas.
Om je bewust van te zijn
Wat pesten niet is?
- af en toe - sociale afwijzing of afkeer
- af en toe - narigheid of wrok
- willekeurige daden van agressie of intimidatie
- onderlinge ruzies, meningsverschillen of ruzies.
Deze acties kunnen veel leed veroorzaken. Ze passen echter niet in de definitie van pesten en het zijn geen voorbeelden van pesten, tenzij iemand ze opzettelijk en herhaaldelijk doet
'Pesten is voor kleuters' Er heersen veel fabels over pesten. Enkele voorbeelden
- 'Mijn kind pest niet'."Er zijn ouders die zeggen dat hun kinderen nooit zouden pesten omdat ze zo niet zijn opgevoed. Fijn dat ze dit leren maar kinderen vinden dit lastig om toe te passen in de klas. Ze willen aardig en leuk gevonden worden. Ze veranderen dan ook op school als er groepsdruk is."
- Leerkrachten, medewerkers BSO of overblijf zeggen regelmatig: 'Je bent nou oud & wijs genoeg om pesten zelf te stoppen (tegen bijvoorbeeld leerlingen in groep 7 en 8) want jullie zijn geen kleuters meer'. 'Je moet het zelf oplossen. Je zit al in groep zeven.' Dat kan niet. Iemand die gepest wordt, heeft altijd hulp nodig. Je kan het niet in je eentje stoppen", legt Patricia uit. Bovendien komt pesten ook gewoon voor op universiteiten, op het werk, bij sportverenigingen en in woonzorgcentra. Pesten is dus geen kleuterding!
- Patricia merkt dat mensen weleens zeggen 'Ik ben vroeger ook gepest maar ik ervaar er geen last van. Zij vinden alle aandacht over pesten tegenwoordig maar overdreven. Onderzoekers reageren daar heel stellig op: 'Heb jij geen last van het pesten van vroeger? Dan is het te vraag of het wel echt pesten was.
- Ja, wat een gedoe allemaal tegenwoordig, vroeger werd ook gepest. "Dus. Dat maakt het nog steeds niet oké. Mensen kunnen veertig jaar na de lagere school nog steeds de gevolgen van pesten ondervinden."
- 'Dat hebben ze vast niet zo bedoeld' wordt vaak tegen kinderen gezegd die gepest worden. Ook wordt er dan gezegd dat iets een grap is en niet zo bedoeld is, onzin volgens Bolwerk: "Je doet hiermee degene die gepest wordt tekort.
- Een pester zal altijd zeggen dat het niet zo bedoeld was, per ongeluk of als grapje omdat diegene geen straf wil. Al bedoelt die het altijd gemeen. Het is beter om je te realiseren dat de kinderen pesten met een reden. In het Engels zeggen ze zo mooi 'Hurt people, hurt people', alleen mensen met innerlijke pijn kunnen anderen pijn doen. Pesters & Meelopers ereageren hun pijn af op anderen door te pesten. Ga in gesprek met hen en vraag wat hen ertoe zet om te pesten en wat ze nodig hebben om te stoppen."
Veelgestelde vragen over Pesten Ouders & Opvoeders
- Conflicten tussen broers of zussen? Word er gepest tussen broers en zussen?
- Gesprek met de leraar aangaan over het pesten - stappenplan
- Gesprek met school aangaan, hoe kan ik dit het beste doen?
- Gevolgen van pesten, voor de gepeste, de pester en de klasgenoten
- Gevolgen van pesten op school - lange termijn - voor de gepeste, de pester en de klasgenoten
- Hoe help je je kind de signalen van pesten te herkennen?
- Hoe kan ik school informeren over pestincidenten?
- Mijn kind wordt gepest, hoe kan ik dit met de leraar bespreken?
- Mijn kind wordt online gepest. Wat kan ik doen?
- Misverstanden over pesten: ‘Sla gewoon terug, joh’
- Online Pesten, wat is dat ~ Cyberpesten ~ Pesten via Social media
- Overdrijven wij de effecten van pesten niet gewoon?
- Pestgedrag - Pester of gepest - Waar komt dat vandaan
- Plagen, wanneer is het nu plagen en wanneer is het pesten?
- School wisselen omdat je kind wordt gepest?
- Symptonen herkennen gepest kind
- Terugvechten is dat een goed idee?
- Wat kan ik doen als de school het pesten niet oplost?
- Welke type leerling is jouw kind in de klas?
- Wat pesten met een kind doet
- Wat pesten met het gezin doet
- Welke invloed heeft groepsdruk op pestgedrag?
► Met je kind over pesten praten - Wat kan je als ouder doen
- Acties om pesten te voorkomen voor kinderen, ouders & leerkrachten
- Gesprek met je kind
- Hoe kunnen kinderen pesten stoppen?
- Mijn kind heeft iemand gepest, wat nu?
- Pesten tussen broers en zussen kan mentale gevolgen hebben
- Pestgedrag - Pester of gepest - Waar komt dat vandaan
- Signalen herkennen bij de pestkop en gepeste (thuis en op school)
- Tips tegen pesten, wat kan ik als ouder doen?
- Waarom kinderen pesten? Inzicht in pestgedrag
► Pesten op School bespreekbaar maken
- Actie om pesten te voorkomen voor leerkrachten, ouders & kinderen
Gesprek met school aangaan - zie voorbeeldmail/brieven voor onderstaande onderwerpen - Word document (download)
Signalen herkennen bij de pestkop en gepeste (thuis en op school)
► Wat kan ik als ouders/opvoeder doen als school het pesten niet oplost?
1 minuut video over Pesten (Behind the Mask)
♦ Adviezen om in te grijpen bij pesten ♦ Cyberpesten / Online Pesten ♦ Definitie Pesten ♦ Downloadcentrum ♦ Feiten & Cijfers ♦ Gevolgen ♦ Herken de tekenen van online pesten ♦ Kennisbank ♦ Dag tegen Pesten ♦ Leerlingen ♦ Lesideëen ♦ Misverstanden ♦ Plagen & Pesten ♦ Pesten aanpakken is complex ♦ Rollen ♦ Tips tegen Pesten ♦ Voorlichtingen ♦ Vormen ♦ Waarom sommige jongeren pesten ♦ Wat kan ik doen tegen pesten ♦ Wat doe jij als je ziet dat iemand gepest wordt
Hulp nodig - Speciaal voor Ouders & Opvoeders
Stichting Stop Pesten Nu heeft niet de mogelijkheid om iedereen individueel hulp te bieden. Wij vinden het wel belangrijk, dat jij over jouw (hulp)vraag met iemand kan praten om te kijken wat jij het beste kan doen. Om deze reden houden wij bij, bij welke organisaties jij terecht kunt!
Stichting Ouders & Onderwijs
(onderdeel vanuit het MInisterie van Onderwijs) voor ondersteuning van ouders bij pesten op school. www.oudersenonderwijs.nl ma t/m vr tussen 9.30-12.30 uur en 13.00-16.00 uur, bel 088-6050101 of mail: vraag@oudersonderwijs.nl
Bel, chat of mail over Pesten of Online Pesten voor hulp of advies bij jouw individuele vraag met onderstaande organisaties. Zij zijn er voor jou!