Online pesten, ook wel bekend als cyberpesten. Cyberpesten kan je leven veranderen in een ware nachtmerrie. Vooral als het online gebeurt, want het raakt extra diep en stopt niet wanneer je thuis op de bank zit. In dit artikel leggen we uit hoe cyberpesten werkt, wie de daders en slachtoffers zijn, en wie er toekijkt. Daarnaast geven we je praktische tips over hoe je ermee kunt omgaan, waarom praten zo belangrijk is en hoe je een gesprek hierover kunt beginnen. Dankzij deze inzichten kun je het cyberpestprobleem beter begrijpen en aanpakken.
Wat is cyberpesten?
Cyberpesten is een vorm van pesten waarbij gebruik wordt gemaakt van technologie. Het gebeurt via sociale media, sms, apps, online games en fora waar mensen berichten kunnen plaatsen, delen of chatten. Cyberpesten kan op verschillende manieren plaatsvinden, zoals door beledigende berichten of bedreigingen te sturen, geruchten te verspreiden, persoonlijke informatie te delen zonder toestemming, of door het slachtoffer online belachelijk te maken.
Omdat cyberpesten digitaal gebeurt, kan het 24 uur per dag, 7 dagen per week doorgaan. Het slachtoffer kan altijd en overal worden gepest, ook wanneer ze veilig thuis zouden moeten zijn. Dit maakt cyberpesten extra ingrijpend. Bovendien kunnen daders anoniem blijven, wat het voor het slachtoffer moeilijker maakt om de pester ter verantwoording te roepen of om hulp te vragen.
► TIP! Navigeer naar Kenniscentrum Cyberpesten | Online Pesten voor meer tips & informatie
Wie zijn de daders en slachtoffers van cyberpesten?
De dader van cyberpesten kan een bekende zijn, zoals een klasgenoot, collega of zelfs een vriend, maar het kan ook een volstrekte onbekende zijn. In sommige gevallen wordt de identiteit van de dader nooit achterhaald, wat het gevoel van onveiligheid vergroot.
Slachtoffers van cyberpesten zijn vaak kwetsbare personen, maar iedereen kan doelwit worden. Jongeren zijn het vaakst slachtoffer, maar ook volwassenen kunnen te maken krijgen met cyberpesten. Mensen met een ondersteuningsbehoefte, zoals autisme of ADHD, lopen een groter risico om gepest te worden, omdat ze soms minder goed de sociale dynamiek begrijpen of zich minder goed kunnen verdedigen.
Wie kijkt er toe?
Naast de daders en slachtoffers zijn er ook toeschouwers: mensen die de pestberichten zien, maar niet ingrijpen. Dit kunnen medeleerlingen, collega's, of online volgers zijn. Zij spelen een belangrijke rol in het in stand houden van de pestcyclus. Vaak durven zij niet op te treden uit angst zelf het volgende slachtoffer te worden, of ze weten niet hoe ze moeten ingrijpen.
Toeschouwers kunnen echter het verschil maken door het pesten te melden of door steun te bieden aan het slachtoffer. Het is belangrijk om te beseffen dat door niets te doen, je indirect het pesten goedkeurt.
Wat zijn de gevolgen van cyberpesten?
De impact van cyberpesten kan ernstig zijn. Slachtoffers van cyberpesten kunnen zich extreem eenzaam en geïsoleerd voelen, omdat het lijkt alsof de pesterijen overal en altijd doorgaan. Cyberpesten kan leiden tot angst, depressie, stress, en in ernstige gevallen zelfs tot zelfmoordgedachten. Omdat de schadelijke berichten en foto's vaak online blijven staan, kan het slachtoffer het gevoel hebben dat er geen einde komt aan de vernedering.
Hoe kun je cyberpesten stoppen?
Het stoppen van cyberpesten begint met het nemen van stappen om jezelf te beschermen en om de situatie onder controle te krijgen. Hier zijn enkele belangrijke acties die je kunt ondernemen:
Blokkeer de dader: Verwijder of blokkeer de persoon die je pest op alle social media en online platforms.
Bewaar bewijsmateriaal: Maak screenshots van de pestberichten of video's, zodat je dit kunt laten zien aan iemand die je kan helpen, zoals een leraar, ouder, werkgever of de politie.
Praat erover: Zoek steun bij iemand die je vertrouwt. Dit kan een familielid, vriend of professionele hulpverlener zijn.
Meld het: Veel social media platforms hebben tools waarmee je pesterijen kunt melden. Dit kan ervoor zorgen dat het account van de dader wordt geblokkeerd of verwijderd.
Waarom praten zo belangrijk is
Praten over wat je meemaakt is van essentieel belang om de cyclus van cyberpesten te doorbreken. Veel slachtoffers houden hun ervaringen voor zichzelf uit schaamte of angst, maar door te zwijgen geef je de pester de kans om door te gaan. Praten zorgt ervoor dat je de situatie niet meer alleen hoeft te dragen en het kan leiden tot praktische oplossingen.
Hoe begin je het gesprek?
Het gesprek beginnen kan moeilijk zijn, maar hier zijn enkele tips om je op weg te helpen:
Wees eerlijk: Vertel wat er aan de hand is en hoe het je voelt. “Ik word online gepest en het doet me pijn” kan een eenvoudige maar krachtige openingszin zijn.
Kies iemand die je vertrouwt: Dit kan een vriend, familielid of mentor zijn. Zorg dat het iemand is bij wie je je op je gemak voelt.
Gebruik bewijsmateriaal: Laat zien wat er is gebeurd door berichten of video's te tonen. Dit helpt de ander om de ernst van de situatie te begrijpen.
Samen cyberpesten bestrijden
Cyberpesten aanpakken is een gedeelde verantwoordelijkheid. Of je nu slachtoffer bent, dader, of toeschouwer: we kunnen allemaal iets doen om deze plaag te bestrijden. Door te praten, op te treden en steun te bieden, kunnen we een einde maken aan de nachtmerrie die cyberpesten veroorzaakt.