Kennis- Informatie- & Expertisecentrum over Pesten & Online Pesten

`Pesten betekent het systematisch misbruiken van je persoonlijke macht en/of kracht om anderen die zich niet of moeilijk kunnen verweren pijn te doen, te intimideren of bang te maken met de bedoeling er zelf beter van te worden´. Pesten komt binnen alle leeftijdscategorieën voor, van kleuters tot aan de ouderen in het verzorgingshuis. Nu is de meest bekende vorm van pesten waarschijnlijk het uitlachen en uitschelden van personen, maar er zijn zoveel meer manieren om je persoonlijke macht te misbruiken.

Stel je niet aan, het is maar plagen!’ Hoor je dat ook wel eens? Wanneer is iets plagen en wanneer is iets pesten? Als je geplaagd wordt, kun je altijd terugplagen. Daar ontstaan geen problemen van. Plagen is niet gemeen, plagen kent geen ruw randje, plagen is voor alle partijen altijd grappig. Om plagen kun je lachen, iedere keer is iemand anders aan de beurt. Plagen is één tegen één en is makkelijk te stoppen. Het is niet zo dat je met plagen niet op hoeft te letten. Als dezelfde persoon lang of veel geplaagd wordt, dan kan het zijn dat de ontvanger het niet meer leuk vindt. En dan is het pesten geworden. 

"Ik werd gepest om mijn Baamse accent toen ik op school kwam in Den Haag. Om zo snel mogelijk Haags te leren keek hij op tv naar
het Haagse komische duo Van Kooten en De Bie. 'Dankzij Van Kooten en De Bie kon ik binnen no time meedoen in de klas in Den Haag.
Het was dus eigenlijk gewoon een overlevingstactie." Beluister het interview. -Koning Willem-Alexander

Bij pesten is de sfeer nooit positief en er is altijd sprake van meer tegen één. Er is sprake van een machtsverschil, het slachtoffer is niet in staat tegen de sterkere partij (pestkop met meelopers) te verweren. Pesten is altijd gemeen bedoeld en het kan niet in je eentje worden gestopt. Er zijn veel manieren waarop je kunt pesten. Het kan concreet zijn door iemand fysiek pijn te doen, eigendommen stuk te maken of te verstoppen. Het kan ook subtieler zijn door roddelen, buitensluiten, negeren, uitlachen of leugens te vertellen. De zender kan het nog zo leuk bedoelen, maar als de ontvanger het niet leuk vindt dan is het pestgedrag.

‘Ik ben vroeger veel gepest omdat ik anders was dan anderen. Ik had een staartje en droeg andere kleding’, vertelt Daniël. Tijdens het buiten spelen moest hij altijd opletten wie er waren. ‘Door een groepje van vier kinderen werd ik eerst geplaagd, maar op een gegeven moment begonnen ze ook te duwen en te schoppen. Dat was echt niet fijn en ik voelde me buitengesloten. Daarom ging ik niet meer zo vaak naar buiten. Ik durfde het niet aan mijn ouders te vertellen, maar toen de kinderen begonnen te schoppen heb ik dat wel gedaan.’ Luister naar zijn verhaal'. Daniel werd bekend met zijn auditie bij Holland Got Talent waar hij een Golden Ticket won. Daniel Stosic Junior Ambassadeur bij Stichting Stop Pesten Nu

 

Breng snel een bezoekje aan ...

► het Kenniscentrum Pesten 

► het Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)

► de Kennisbank

► Ik word gepest ► Met deze organisaties kan je bellen, chatten of mailen voor hulp of advies

► Informeer naar de mogelijkheden voor een workshop of training gericht op bewustwording & preventie

Offline en online pesten zijn sterk vervlochten

De afgelopen jaren is er veel onderzoek naar zowel offline als online pesten gedaan. In vrijwel al deze onderzoeken is de conclusie dat offline en online pesten sterk met elkaar vervlochten zijn: 

* Jongeren die offline pesten doen dat vaak ook online. 

* En: kinderen die offline gepest worden, worden vaak ook online gepest. 

Offline en online pesten staan dus niet los van elkaar, maar liggen in elkaars verlengde. Onlangs hebben verschillende onderzoekers aangetoond dat online pesten (cyberpesten) – net als offline pesten – verstrekkende negatieve gevolgen voor de slachtoffers kan hebben. Zo hebben kinderen die online gepest worden vaker last van depressies, psychosomatische stoornissen en hebben ze een lager zelfbeeld.  
Maar ... Online wordt een andere taal gesproken. 

“Mensen realiseren zich niet hoe erg verbale intimidatie en cyberpesten je raakt. Wat ze tegen mij zeiden, blijft mij tot op de dag van vandaag bij. Het heeft me beïnvloed tot de persoon die ik nu ben.”

— Demi Lovato

Het grootste verschil is dat bij het (offline) pesten er direct contact is tussen de dader en het slachtoffer. Voor het slachtoffer is het duidelijk wie de pester is. Bij online pesten is de dader soms anoniem, doordat hij/zij veilig achter de computer zit. Het slachtoffer weet soms niet door wie hij/zij gepest wordt. 

• Een ander verschil is, dat slachtoffers aangeven dat de laatste keer dat ze te maken hebben gehad met pesten, dit online plaatsvond. Dit laat zien dat het offline pesten na schooltijd, het werk, het sporten online verder gaat.
   
• Er is een onderscheid in de mate van het pesten. Bij offline pesten wordt er vooral gepest op school. Bij online pesten gebeurd het tegenovergestelde. Er wordt vooral gepest buiten school, wat de hele dag door kan gaan. De dader kan heel makkelijk steeds opnieuw gemene berichten plaatsen. 
   
• Er zijn verschillende gevoelens van angst. Bij het (offline) pesten zijn de slachtoffers bang voor dreigementen die de dader uit. Het slachtoffer is vooral bang dat de pesterijen uit de hand gaan lopen. Het slachtoffer dat te maken heeft met online pesten (cyberpesten) is vooral bang dat ouders/verzorgers hun telefoon of computer afpakken. De ouders/verzorgers doen dit in de hoop dat het online pesten vanzelf stopt, dit werkt echter averechts. Voor jongeren is sociale media erg belangrijk. Jongeren zullen hierdoor minder snel aan hun ouders/verzorgers vertellen dat ze slachtoffer zijn van online pesten (cyberpesten) en blijven in stilte lijden.
   
• Een ander verschil is dat bij het offline pesten anderen (omstanders) zullen toekijken. De dader kan zich gesteund voelen en dit is natuurlijk erg nadelig voor het slachtoffer. Bij online pesten zullen andere mensen sneller de cyberpester helpen. Het is vaak anoniem dus vinden jongeren het makkelijker om hierin mee te gaan. Als er online gepest wordt, is het erg moeilijk om nare berichten, foto’s etc. van het internet te halen. Het zal altijd op het internet blijven staan. De pesterijen kunnen makkelijk herhaald worden.
   
• Er is een nog een ander verschil tussen de omstanders van het offline pesten en het online pesten. Bij offline pesten zie je het gebeuren. Je voelt je meer betrokken. Als omstander besef je dat je misschien moet ingrijpen voordat het echt fout gaat. Vaak ben je met andere mensen en je kan sneller het gevoel hebben dat je in actie moet komen. Als je merkt dat iemand online wordt gepest is het als omstander makkelijker om ‘weg te kijken’ aangezien niemand weet dat jij dit hebt gezien. Uit onderzoek blijkt dat 87% van de jongeren heeft aangegeven dat ze getuige zijn geweest van online pesten (cyberpesten) op online platforms. De druk is lager om in actie te komen. Je kan sneller denken, dat andere mensen acties zullen ondernemen.

“He kōtuinga mahi iti, he hua pai-ā rau (Maori): Small ripples create big waves”

Toch zijn offline en online pesten niet hélemaal hetzelfde. Lees verder >> Online en Offline pesten: Zoek de verschillen

‘Omdat ik van glitterhakken houd scholden ze me uit voor homo’. Hij blies iedereen weg met zijn auditie bij Holland's Got Talent. De toen 9-jarige Stef Smit uit Best werd bekend om zijn zangtalent, maar ook voor zijn voorliefde voor glitterhakken. Het optreden op tv kreeg ook een keerzijde. Stef werd er op zijn school om gepest.

- Stef Smits (Junior Ambassadeur bij Stichting Stop Pesten Nu)

Online Pesten ... Cyberpesten (digitaal pesten)

De gevaren, risico's online en op social media voor kinderen & jongeren. Deze manier van pesten bestaat nog niet zo heel lang en is ook lang niet zo zichtbaar als het pesten in het ‘echte leven’.  Het gebeurt veel via de mobiele telefoon of via internet. Het nadeel van online pesten is dat het vaak anoniem gebeurt, wat de pester een extra machtspositie geeft.

De gevolgen bij online pesten zijn vaak groter dan bij het 'gewone' pesten. Je kunt je als kind moeilijker verdedigen, het is een publieke vernedering omdat iedereen het kan lezen en het blijft actief omdat het lastig is om iets van internet te verwijderen. 

► Ga naar Kenniscentrum over Online Pesten 

► Informeer naar de mogelijkheden voor een workshop of training 

Help mee om pesten uit de taboesfeer te houden

Wij helpen en faciliteren vele media met het aanleveren van kandidaten die hun ervaringen willen delen over pesten en online pesten (cyberpesten) om goede inhoudelijke artikelen en uitzendingen te kunnen maken. Deel jouw verhaal dan hier

Help jij mee? Samen kunnen wij pesten en online pesten (cyberpesten) uit de taboesfeer helpen en houden. Wil jij jouw ervaringen over pesten of online pesten ook een keer delen (mag soms ook anoniem)? 

Er wordt gepest op scholen, op het werk, in bejaardentehuizen, in de sport ... op alle plekken waar mensen samen komen. Klik op bovenstaande button of via deze link 'Mijn verhaal' (of via de button) deel jouw ervaringen met onze redactie zodat wij jou dan ook een keer kunnen benaderen.

• Ben jij onder de 18? Vraag dan eerst toestemming aan jouw ouders.
• Ben (of was) jij een pestkop? 
• Ben (of was) jij een meeloper? 
• Word jij gepest?
• Word jij via internet en/of telefoon gepest (digitaal pesten / cyberpesten)?
• Wordt er in jouw klas gepest?
• Mijn zoon of dochter is een pestkop
• Mijn zoon of dochter wordt gepest
• Ik word gepest door mijn leidinggevende
• Mijn collega wordt gepest op zijn werk
• Ik word gepest op de sportclub

 

Bij ingrijpen door vreemden stopt geweld (pesten, straatruzies, enz.) in zes van de tien gevallen

Mensen die getuige zijn van ongewenst (grensoverschrijdend) gedrag spelen een belangrijke rol bij het aanpakken ervan. Vaak kan ongewenst (grensoverschrijdend) gedrag worden beëindigd door het gedrag tijdig te signaleren, bespreekbaar te maken en een sociale norm te stellen. Uit een proefschrift blijkt dat ingrijpen door vreemden in zes van de tien gevallen tot het stoppen van geweld leidt. Ook vermindert ingrijpen de schade die het slachtoffer oploopt. 

 "Voordat je ingrijpt in een conflict moet je je eigen veiligheidsrisico's inschatten. Maar dat lukt natuurlijk niet altijd. De tijd is kort, het gaat allemaal vaak heel snel. Daarom is het het veiligst om 112 te bellen."

Als je wel ingrijpt; hoe doe je het dan goed? 

En, als je dan al ingrijpt, zorg dat je niet alleen staat. De onderzoeker kwam na zijn studie uiteindelijk tot 'de ideale interventie.' Die bestaat uit drie fases, zegt Ejbye-Ernst.

1. Afkeuring: "Het eerste wat je kan doen, is je afkeuring uiten. Dat kan door te roepen 'stop hiermee!'. Of door je lichaam te gebruiken en afkeurende bewegingen te maken met je handen. Soms is het al genoeg om een einde te maken aan het conflict en je roept hiermee ook aandacht van andere omstanders."
2. Kalmeren: Werkt dat niet, dan volgt stap twee. Fysiek ingrijpen. "Bijvoorbeeld door de mensen uit elkaar te halen en er tussen te stappen. Dat werkt zeker in de helft van de gevallen. Is het gelukt om ze van elkaar te scheiden, dan volgt de laatste stap: kalmeren. Vaak blijven betrokkenen heel boos en is het slim om hun aandacht weg te leiden en te kalmeren." Dat kan door ze bijvoorbeeld vast te pakken of een knuffel te geven. Verander van onderwerp. Loop weg van de plek waar het gebeurde."
3. Dappere mensen: Ingrijpen door een bekende is riskanter dan door een vreemde. Omdat de bekende meer partij kiest wat de ruziemaker in het verkeerde keelgat kan schieten

 

Tips: Ik word gepest, wat kan ik doen?

Als je gepest wordt dan is dit NOOIT jouw schuld! Misschien wil je het liefst het pesten zo snel mogelijk vergeten, er niet meer aan denken en er niet over praten. Dat is begrijpelijk. Maar het pesten houdt meestal niet op als niemand er over weet. Ook als je niet meer gepest wordt of zelf niet meer pest, kun je nog last hebben van de gevolgen. Dat is heel normaal. Maar hoe ga je daarmee om?

En praten over pesten, hoe doe je dat eigenlijk. Waarom is het zo moeilijk (ook voor volwassenen) om hardop te zeggen dat je gepest wordt? Patricia Bolwerk van stichting Stop Pesten Nu legt het je uit, zie video. 

Praat erover. Want als jij niet praat, bescherm je de dader.

Stichting Stop Pesten Nu heeft niet de mogelijkheid om iedereen individueel hulp te bieden. Wij vinden het wel belangrijk, dat jij over jouw (hulp)vraag met iemand kan praten om te kijken wat jij het beste kan doen.  Om deze reden houden wij bij, bij welke organisaties jij terecht kunt! 

► Hulp & Advies nodig? Ik word gepest - Chat, bel of mail met deze organisaties voor vragen/advies over Pesten

►Hulp & Advies nodig? Ik word gepest - Chat, bel of mail met deze organisaties voor vragen over Online Pesten / Cyberpesten: sexting, grooming, sextortion, shaming, victim blaming, afpersing met naaktfoto/video

Disclaimer

Stop Pesten NU besteedt veel zorg aan het controleren van de informatie op deze website. Toch kan het zijn dat de informatie verouderd of incorrect is. Aan de informatie op www.stoppestennu.nl kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Op onze website wordt verwezen naar internetpagina’s van derden, omdat Stop Pesten NU ook een kennisplatform met verwijsfunctie is. Helaas kan deze informatie wel eens incorrect zijn; het gebruik hiervan valt onder ieders eigen verantwoordelijkheid.

Stichting Stop Pesten Nu behoudt zich alle intellectuele eigendomsrechten en andere rechten voor met betrekking tot alle op of via deze website aangeboden informatie, waaronder grafisch materiaal, logo’s en teksten. Wij verwijzen ook naar externen die waardevolle content hebben ontwikkeld om pesten en online pesten te stoppen en uiteraard liggen de intellectuele eigendomsrechten bij deze externe partijen. U mag informatie op deze website en het Stop Pesten Nu logo alleen kopiëren, downloaden of op ander wijze openbaar maken voor niet-commerciële doeleinden. Voor commerciële doeleinden dient u schriftelijk toestemming aan te vragen bij Stichting Stop Pesten Nu of de externe partij. Daarnaast is het niet toegestaan informatie van deze website te kopiëren, downloaden of op ander wijze openbaar te maken zonder geldige bronvermelding. U mag informatie op deze website wel afdrukken en/of downloaden voor eigen persoonlijk gebruikt.