'Pesten is slopend' 'Een slachtoffer weet nooit wanneer een nieuwe aanval komt en is de hele werkdag bezig zich te wapenen. Die constante alertheid breekt op. Al na een paar vervelende dagen kunnen slachtoffers last krijgen van hoofdpijn, gespannenheid en slaaproblemen. Op de langere termijn kunnen deze gevolgen blijvend zijn, ook als het pesten afgelopen is.' 22 procent van de slachtoffers is door treiterij een tijd ziek geweest, staat in het onderzoek van Sociale Zaken. Soms leidt het zelfs tot arbeidsongeschiktheid.
Naast het slachtoffer blijken ook collega's last te hebben van pesterijen. Hubert: 'Ze gaan met minder plezier naar hun werk omdat ze zich machteloos voelen, of bang zijn zelf slachtoffer te worden. Soms leidt dat tot dezelfde klachten als van het slachtoffer. Afdelingen waar gepest wordt, hebben een hoog ziekteverzuim en een groot personeelsverloop. Zeker met de huidige krapte op de arbeidsmarkt doen werkgevers er verstandig aan pesten te voorkomen. Geen enkel bedrijf wil bekend staan als onveilige werkgever.'
Geef als manager zelf het goede voorbeeld
Inge Helmers is hoofd personeel & organisatie bij Corus in IJmuiden. Vier jaar geleden heeft het bedrijf een antipestbeleid opgesteld: er zijn gedragsregels opgesteld en vertrouwenspersonen aangewezen. Wanneer werknemers klachten over pesten hebben, begeleidt Helmers de gesprekken tussen het slachtoffer, andere betrokkenen en hun manager en adviseert leidinggevenden over het oplossen van problemen met pesten.
'Medewerkers zijn verantwoordelijk voor elkaars welzijn, staat in onze gedragsregels. Iedereen heeft een verschillende achtergrond en talent en die verschillen mogen geen invloed hebben op de manier waarop mensen met elkaar omgaan. De manager moet daarin zelf het goede voorbeeld geven. Ook is hij er verantwoordelijk voor dat zijn mensen zich volgens deze regels gedragen.'
Het is voor managers best moeilijk om mensen aan te spreken op hun gedrag, Toch is het een wezenlijke taak van een leidinggevende, vind Helmers. 'Je werkt met mensen en het mag niet zo zijn dat het gedrag van één iemand de hele groep beïnvloedt. Laat een leidinggevende treiterijen doorsudderen, dan gaat het van kwaad tot erger. Kan hij de dader niet aanpakken, dan vraag ik me af of hij geschikt is voor zijn functie.'
Pesten komt overal voor, dat weet ik zeker. Ook leidinggevenden maken zich er schuldig aan. Natuurlijk, een geintje maken mag. Maar als iemand steeds weer grappen te horen krijgt over zijn fysieke kenmerken, kan dat kwetsend zijn. Pesterijen zijn lang niet altijd grote dingen, maar kunnen toch tot stress en ziekteverzuim leiden. Zetten collega's bijvoorbeeld steeds een seksueel getinte screensaver op iemands computer dan houdt de leidinggevende een disciplinair gesprek met de schuldige. Hij of zij krijgt dan een ernstige waarschuwing en kan worden geschorst.
Volgens Corus is het bedrijf is tamelijk uniek met deze aanpak. 'Wij willen de arbeidsomstandigheden zo prettig mogelijk maken: mensen brengen toch een behoorlijke tijd op de werkplek door. Vooral met deze krapte op de arbeidsmarkt is het belangrijk medewerkers te behouden en te motiveren.' Om pesten te signaleren moeten managers goed op het gedrag van hun medewerkers letten. Helmers: 'Als iemand minder presteert dan hij normaal doet of vaak ziek is, moet hij hem vragen wat er aan de hand is. Interesse tonen, doorvragen. Speel daar op in.'