Om pestgedrag tegen te gaan, kan het helpen om een interventie of programma in te zetten. Effectieve interventies zijn te vinden in de databank Effectieve jeugdinterventies.
We onderscheiden drie soorten interventies
- Universele anti-pestprogramma's: voor alle kinderen en in alle groepen.
- Programma's gericht op het gedrag dat met pesten te maken kan hebben, zoals sociale vaardigheden, weerbaarheid en een positief schoolklimaat.
- Programma's gericht op het monitoren, begrenzen en bestraffen van probleemgedrag zoals pesten.
Daarnaast zijn er individuele interventies ontwikkeld. Bijvoorbeeld geïndiceerde trainingen voor kinderen die pesten, en trainingen voor kinderen die gepest zijn. Daarbij is het belangrijk dat ook het groepsproces aandacht krijgt. Als de sfeer of de sociale norm in de groep niet verandert, is het voor een leerling moeilijker om de nieuw geleerde kennis en vaardigheden toe te passen en is de kans groter dat hij of zij terugvalt in het oude gedrag.
Voorwaarden voor de effectiviteit van interventies
Voor het aanpakken en tegengaan van pesten zijn schoolbrede interventies het meest effectief. Intensieve, langer durende interventies die breed gedragen worden in de school zijn effectiever dan kortdurende interventies. Het kost tijd om een positieve groep te creëren en dit vraagt blijvende aandacht.
Onderzoek laat zien dat interventies alleen effectief zijn als ze goed worden geïmplementeerd en uitgevoerd en dat dit in de praktijk vaak niet gebeurt. Scholen zetten soms bijvoorbeeld alleen bepaalde onderdelen van de interventie in, terwijl ze in samenhang pas effect hebben. Onvolledige inzet kan zelfs negatieve gevolgen hebben. De uitdrukking 'Baat het niet, dan schaadt het niet' gaat dan dus niet op.
In de databank Effectieve jeugdinterventies vind je meer informatie over de precieze doelen en doelgroepen van programma's en over hun effectiviteit.
Verschil primair onderwijs en voortgezet onderwijs
In de databank Effectieve jeugdinterventies zijn geschikte interventies voor het primair onderwijs opgenomen, die volgens de eerste aanwijzingen goed onderbouwd of effectief zijn. Om de effectiviteit van programma's binnen het voortgezet onderwijs te kunnen beoordelen, is er nog meer onderzoek nodig.