In deze rapportage kijkt de Arbeidsinspectie terug op 4 jaar inspectie en onderzoek op het thema Psychosociale Arbeidsbelasting.1
Onder psychosociale arbeidsbelasting (PSA) vallen werkdruk, intern ongewenst gedrag (zoals discriminatie, seksueel overschrijdend gedrag en pesten) en externe agressie en intimidatie. De Arbowet schrijft voor dat de werkgever de risico’s op PSA moet inventariseren en de nodige maatregelen moet treffen om deze risico’s te beheersen. De jaarlijkse kosten van verzuim door werkstress worden door TNO geschat op 3,1 miljard euro.
Kennispositie vergroten op het terrein van intern ongewenst gedrag
Om de kennispositie van de Arbeidsinspectie op het terrein van intern ongewenst gedrag te vergroten is een Delphi-studie uitgevoerd naar de risicofactoren en maatregelen die werkgevers hiertegen kunnen nemen5. Met deze kennis over intern ongewenst gedrag kunnen inspecteurs inhoudelijk het gesprek aangaan met werkgevers over de risico’s die in hun bedrijf spelen en de maatregelen die bij de geconstateerde risico’s kunnen horen.
Machtsverschillen
De Arbeidsinspectie ziet dat werkgevers hun beleid ter preventie van intern ongewenst gedrag nog niet afdoende afstemmen op machtsverhoudingen binnen hun bedrijf. We merkten dat in het onderzoek bij de omgang van werkgevers met jonge professionals.7 Ook in de oriëntatie naar intern ongewenst gedrag binnen de Sociale Werkvoorzieningsbedrijven zien we aanwijzingen voor het machtsverschil tussen leidinggevenden en kwetsbare werknemers als risico voor intern ongewenst gedrag. De Arbeidsinspectie heeft in 2022 onderzoek gedaan bij een aantal mediabedrijven en professionele voetbalclubs, waar machtsverschillen een belangrijke risicofactor zijn op intern ongewenst gedrag.
Kennispositie vergroten op het terrein van intern ongewenst gedrag
Wat inspecteurs vaak horen van werkgevers is bijvoorbeeld: “Ongewenst gedrag komt bij ons niet voor”.
Werkgevers trekken wel eens de verkeerde conclusie dat er geen problemen zijn als er geen klachten zijn ingediend of meldingen zijn gedaan bij een vertrouwenspersoon. Toch neemt de bewustwording toe over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Inspecteurs merkten dat media-aandacht voor seksuele intimidatie, zoals bijvoorbeeld bij The Voice of Holland en Ajax, hieraan bijdraagt.
Bewustwording bij werkgevers over andere aspecten van intern ongewenst gedrag, zoals pesten en uitsluiting, is nog laag.
Opvallend is dat werkgevers bij de aanpak van intern ongewenst gedrag vooral kijken naar curatieve maatregelen, dus als het ongewenst gedrag al heeft plaatsgevonden: een klachtenprocedure, vertrouwenspersonen. Waar werkgevers nog mee worstelen is wat zij kunnen doen aan preventie.
Download het volledige rapport 'Voorkomen is beter dan genezen'
Bron Arbeidsinspectie - Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegeneheid