Om pesten te stoppen en de negatieve effecten ervan te beperken, helpt het vaak het beste als omstanders het pesten afkeuren en de gepeste helpen, steunen en verdedigen. Er zijn verschillende voorwaarden voordat kinderen anderen kunnen gaan helpen.
Opmerken
Kinderen merken op dat er iets gebeurt en interpreteren de sociale interactie als negatief en onwenselijk voor een kind. De groepsnorm speelt hierbij ook een rol. Als pesten als normaal wordt ervaren, zijn kinderen minder geneigd anderen te helpen. Daarom kan het helpen als kinderen kennis hebben over negatieve sociale interacties en de gevolgen hiervan. Ook helpt het als ze zich in kunnen leven in de gevoelens van andere kinderen (empathie).
Verantwoordelijk voelen
Kinderen moeten zich verantwoordelijk voelen voor elkaars welzijn. Als ze het gevoel hebben dat zij niets met de ander te maken hebben of de gepeste het zelf heeft uitgelokt, zijn zij minder geneigd te helpen. Het is daarom belangrijk dat kinderen hun eigen rol in het groepsproces inzien.
Omstanders en medestanders van het pesten kunnen pesten in stand houden of bevorderen, doordat zij impliciet of expliciet steun geven aan de pester. Hierdoor dragen zij ook schuld aan de voortgang van het pesten. Als kinderen beseffen dat zij onbedoeld bijdragen aan deze negatieve interacties, kunnen zij zich verantwoordelijk gaan voelen. Daarnaast voelen kinderen zich sneller verantwoordelijk voor elkaar als zij elkaar goed kennen en zich verbonden voelen.
Weten hoe te helpen
Kinderen weten hoe ze kunnen helpen, steunen, of verdedigen en hebben het gevoel dat zij een situatie kunnen veranderen. Onderzoek laat zien dat zowel omstanders en helpers zich goed in kunnen leven in de gevoelens van kinderen die gepest worden. De omstanders weten alleen niet wat ze kunnen doen, terwijl helpers zich wel capabel voelen om anderen te helpen. Kinderen moeten daarom vaardigheden leren waarmee zij anderen kunnen helpen, steunen, of verdedigen.
Risico nemen
Kinderen moeten risico durven nemen om te gaan helpen. Als je anderen helpt, zou je eigen sociale positie zwakker kunnen worden. Kinderen hebben de neiging gepeste kinderen te willen steunen en doen dit steeds meer naarmate zij ouder worden. Maar als hun vrienden negatief gedrag laten zien, vinden zij het moeilijk om hier afwijzend op te reageren.
Kinderen die onzeker zijn of een lage sociale positie hebben, zijn minder geneigd te helpen. Populaire kinderen zijn eerder bereid om te helpen en kunnen daarom een belangrijke bijdrage leveren aan meer positieve interacties.
Bron Nederlands Jeugd Instituut NJI