Onderwijspersoneel wordt regelmatig geconfronteerd met ouders die op school verhaal komen halen. Voor het personeel vaak een onplezierige ervaring.
In dit infoblad krijgt u adviezen en tips waarmee u het risico op een incident kunt beperken en positieve ouderbetrokkenheid kunt bevorderen.
Een 50-jarige man wordt aangehouden voor bedreiging van onderwijspersoneel nadat hij zich op de school meldde voor problemen rondom zijn zoon op de school. (maart 2014)
Uit een peiling van de VO-raad onder 400 schoolleiders in juni 2012 blijkt dat 94% van de respondenten te maken heeft met verbaal agressieve ouders.
“Schoolleiders zien een goede relatie met ouders als dé manier om geweld door ouders én leerlingen te doen afnemen. Dat blijkt uit een ledenpeiling van Verus.” (Bron:www.verus.nl)
Agressieve ouders
Agressieve ouders in het onderwijs vormen een groeiend probleem, zo blijkt uit diverse berichten, de media en uit onderzoek van onder andere de VO-raad. “Een effect van de steeds mondiger en kritischer geworden maatschappij”, aldus ex-docent Wouter Prins, workshopgever bij onderwijsvakbond CNV Onderwijs. De berisping van een leerling door een leraar kan tot gevolg hebben dat de leraar vervolgens agressief wordt bejegend door een ouder of zelfs, dat er aangifte wordt gedaan tegen de leraar wegens mishandeling.
Ouders zouden meer respect voor onderwijspersoneel moeten tonen en hun gezag accepteren. Wanneer ouders en school tegenstanders worden van elkaar gaat dat ten koste van het pedagogisch klimaat. Om les te kunnen geven en leerlingen goed te kunnen begeleiden, moet een personeelslid zich veilig voelen. Personeelsleden die te maken krijgen met agressie van ouders dienen onvoorwaardelijke steun te krijgen van collega’s, directie, bestuur, politie en hulpverlening.
Twee soorten agressie
Anniek Verhagen, docent bij Nivoz, spreekt in een interview met Leraar24 over dit onderwerp over twee soorten agressie bij ouders. De handelswijze verschilt per vorm:- Frustratie agressie: deze komt voort uit een bepaalde frustratie, waarvan de oorzaak ook buiten school kan liggen. Benoem wat je ziet en trek het ventiel eruit, zodat emoties duidelijk worden.
- Instrumentele agressie: dit is agressie met een doel. De ouder wil iets gedaan krijgen en jij bent degene die dat kan regelen. Het is een vorm van manipulatie. Wanneer een ouder deze vorm van agressie toont is het zaak rust te bewaren en duidelijk grenzen te stellen.
Voorkomen is beter dan genezen
Scholen kunnen preventief actie ondernemen om het risico op agressieve ouders zo klein mogelijk te maken.
Gedragsregels
Stel duidelijke regels op; leg vast in een contract wat de school biedt en wat de school van ouders verwacht. Het opstellen van regels op school is onderdeel van het veiligheidsbeleid en bevordert het sociale verkeer op school. Steeds meer scholen stellen regels op voor ouders, zodat duidelijk is waar zij zich aan te houden hebben. Om gedragsregels te vormen kunt u het spel Gedragen Gedrag gebruiken. Zie ook het informatieblad ‘gedragsregels’.
Draaiboek
Het is belangrijk dat scholen vooraf stilstaan bij het in banen leiden van agressie-incidenten. Een school hoort te beschikken over een draaiboek voor afhandeling van agressie tegen personeel. Aan de hand van dit protocol weten alle betrokkenen vervolgens hoe ze moeten handelen.
Voorbeeld gedragsregels ouders
- Houdt u aan de schoolregels die ook voor de leerlingen en personeel gelden.
- Maak een afspraak met de leraar als u iets wilt bespreken.
- Uit mogelijke ontevredenheid naar onderwijspersoneel of de school zonder schelden, dreigen of schreeuwen.
- Bewaar de rust in het schoolgebouw.
Lik-op-stuk-beleid: aangifte/melding
Grijp bij overtreding van de regels onmiddellijk en afdoende in. Aangiftebereidheid bij scholen en leraren blijkt laag. De regering heeft om de aangiftebereidheid te verhogen afspraken gemaakt in het kader van het programma Veilige Publieke Taak. Hierin is opgenomen dat werkgevers namens de medewerker aangifte kunnen doen en dat er anoniem aangifte kan worden gedaan. Zie voor meer informatie het informatieblad ‘aangifte doen in het onderwijs’.
Ouderbetrokkenheid
Zie ouders als opvoedingspartners; informeer en betrek hen tijdig. Agressie ontstaat meestal niet zomaar. Ouders vinden dat de school hen vaak slecht of in een laat stadium informeert als er problemen zijn met hun kind. Ouders voelen zich niet altijd serieus genomen in hun zorgen om hun kind. Probeer als school open te staan voor kritiek, luister, neem verantwoordelijkheid bij problemen en kom concreet in actie als het nodig is. Een goede relatie tussen de school en ouders is essentieel voor de schoolveiligheid.
Meer weten?
Zie voor regionale aanpakken: www.expertisepuntouderbetrokkenheid.nl. Leestips:- Het artikel Betrokken ouder of bemoeial in Didactief (april 2013) over hoe u ouderbetrokkenheid bevordert en u voorkomt dat u bemoeials kweekt.
- Het praktijkboek De kracht van klagende ouders (2011) van Ivo Mijland. Hierin leest u wat u kunt doen om klagende ouders weer tot bondgenoot te maken
Interessante informatie:
- Tips bij pesten voor ouders, scholen en kinderen
- Hulp nodig bij pesten
- Hulp nodig bij online pesten
- Herken jij signalen bij pesten op school
- Pesten in de klas aanpakken en voorkomen
- Sanctieladder bij pesten binnen VO-scholen
- Ons aanbod bij aanpak bij pesten en online pesten (cyberpesten)
- 113 online Zelfmoordpreventie