Lespakket voor docenten 'Sextortion'
Doelgroep
Leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
Lesdoelen
- Kennis: Leerlingen weten wat sextortion is, dat het strafbaar is, en hoe ze hiermee om kunnen gaan.
- Vaardigheden: Leerlingen denken na over hun eigen wensen en grenzen, ook online. Leerlingen weten wat ze kunnen doen als ze hulp nodig hebben. Ze leren victim blaming te herkennen en stoppen.
Gewenste houding leerlingen na les
- “Ik begrijp dat het iedereen kan overkomen en dat het niet mijn schuld is als ik ermee te maken krijg.”
- “Ik weet dat om hulp of steun vragen aan iemand die ik vertrouw goed is, en dat ik mij niet hoef te schamen.”
Achtergrondinformatie voor de docent
Sextortion is een samentrekking van de Engelse woorden ‘sex’ en ‘extortion’, wat afpersing betekent. Het houdt in dat een slachtoffer wordt afgeperst met intiem beeldmateriaal dat van het slachtoffer ontvangen of (stiekem) gemaakt is. In sommige gevallen doet de afperser alsof die naaktbeelden in handen heeft, terwijl dat niet zo is. Sextortion is strafbaar.
Sextortion kent verschillende vormen:
- Financiële sextortion: Het slachtoffer wordt afgeperst voor geld. Vooral jongens en mannen worden slachtoffer van deze vorm van sextortion. Zij worden bijvoorbeeld online benaderd door een onbekende vrouw met wie zij intiem beeldmateriaal uitwisselen. Vervolgens dreigt de dader met het doorsturen of verspreiden van het beeldmateriaal als het slachtoffer geen geld overmaakt. Vaak zitten hier bendes achter die uit zijn op geld.
- Seksuele sextortion: het slachtoffer wordt afgeperst voor meer (naakt)beelden, seksueel contact of een relatie met het slachtoffer. De dader dreigt bijvoorbeeld om naaktfoto’s van het slachtoffer op internet te zetten als diegene niet nog meer naaktfoto’s stuurt. Een voorbeeld van een slachtoffer is de Canadese Amanda Todd die door de Nederlandse Aydin C. is gechanteerd nadat zij naaktbeelden van zichzelf naar hem had gestuurd. Amanda pleegde uiteindelijk zelfmoord omdat zij geen andere uitweg zag.
- De afperser wil dat het slachtoffer diens bankrekening door iemand anders laat gebruiken. Of meedoet aan andere criminele activiteiten, in ruil voor het niet verspreiden van de naaktbeelden.
Wanneer de afperser het slachtoffer dwingt tot seks of crimineel gedrag, kan er sprake zijn van seksuele of criminele uitbuiting. Dat valt onder mensenhandel.
Als het beeldmateriaal via sexting verkregen is, kan sextortion een vergaande vorm zijn van sexting-misbruik. Toch is het belangrijk om sexting niet te ontmoedigen. Sexting kan bij de seksuele ontwikkeling van jongeren horen, zo lang dit met toestemming van beide partijen gebeurt. Het ontmoedigen hiervan kan leiden tot victim blaming: wanneer sexting misgaat (bijvoorbeeld als er sprake is van sextortion) krijgt het slachtoffer de schuld of wordt niet geloofd. Victim blaming is schadelijk en helpt slachtoffers niet. Wanneer iemand aan victim blaming doet, is het belangrijk om hierop in te gaan en uit te leggen dat het nooit de schuld van het slachtoffer is.