Les VO en MBO werkvorm Luisteren en spreken

Werkvorm "Luisteren en spreken" - Oefeningen in actief luisteren en duidelijk communiceren

Doel

Deze activiteit is ontworpen om de vaardigheden van actief luisteren en duidelijk communiceren bij leerlingen te verbeteren. Het helpt hen om beter te begrijpen hoe effectieve communicatie bijdraagt aan betere relaties en samenwerking.

Benodigdheden

Scenario's of onderwerpen voor gesprekken.
Timer of stopwatch.

Instructies voor de leerkracht

Introductie
Begin met een korte uitleg over het belang van actief luisteren en duidelijk communiceren. Leg uit dat actief luisteren betekent volledige aandacht geven aan de spreker, terwijl duidelijk communiceren inhoudt dat men zijn/haar gedachten en gevoelens op een begrijpelijke manier uitdrukt.
Paarvorming
Verdeel de klas in paren. Probeer leerlingen te koppelen die normaal gesproken niet veel met elkaar omgaan om diversiteit in interacties te bevorderen.
Oefeningen voorbereiden of gebruik de voorbeelden
Bereid een reeks van scenario's of onderwerpen voor die de leerlingen kunnen bespreken. Dit kunnen alledaagse situaties zijn, meningsverschillen, of onderwerpen die relevant zijn voor hun leeftijd.
Rolverdeling
In elk paar krijgt één leerling de rol van spreker en de ander de rol van luisteraar. De spreker deelt zijn/haar gedachten of gevoelens over het gegeven onderwerp, terwijl de luisteraar actief luistert.
Actief luisteren: Instrueer de luisteraars om volledige aandacht te geven, oogcontact te houden, en bevestigende gebaren of geluiden te gebruiken. Ze mogen vragen stellen voor verduidelijking, maar mogen het gesprek niet overnemen.
Wissel van rol
Na een vastgestelde tijd (bijvoorbeeld 5 minuten), laat de paren van rol wisselen. De luisteraar wordt de spreker en vice versa.
Groepsdiscussie
Na de oefening, kom als groep bij elkaar en bespreek de ervaringen. Vraag hoe het voelde om te spreken en te luisteren, en wat ze hebben geleerd over effectieve communicatie.
Reflectie en feedback
Reflecteer op het belang van actief luisteren en duidelijk communiceren in verschillende aspecten van het leven, zoals in vriendschappen, op school, en thuis.

Veiligheidsmaatregelen en toelichtingen

Respectvolle omgeving
Zorg ervoor dat de discussies respectvol verlopen en dat alle leerlingen zich veilig voelen om hun gedachten en gevoelens te delen.
Privacy waarborgen
Herinner leerlingen eraan dat wat in de klas wordt besproken, vertrouwelijk is en binnen de klas moet blijven.
Ondersteuning bieden
Wees beschikbaar om leerlingen te ondersteunen die het moeilijk vinden om te spreken of te luisteren.

Deze activiteit helpt leerlingen om belangrijke communicatievaardigheden te ontwikkelen, wat essentieel is voor hun persoonlijke ontwikkeling en voor het opbouwen van positieve relaties met anderen.

Instructies voor de Leerkracht:

Laat de spreker vrij praten over wat ze voelen en denken.
Zeg tegen de luisteraar dat ze moeten laten zien dat ze luisteren door vragen te stellen en samen te vatten wat de spreker zegt.
Laat de leerlingen van rol wisselen na een tijdje, zodat iedereen kan spreken en luisteren.
Bespreek daarna met de hele klas wat ze hebben geleerd over goed luisteren en duidelijk praten.

Voorbeeld scenario's

Scenario 1: Groepswerk op school

Spreker: "Ik maak me zorgen over ons werk in de groep. Ik doe veel en de anderen helpen niet veel."
Luisteraar: "Dat lijkt lastig. Kun je vertellen wat er gebeurt?"

Scenario 2: Een nieuwe hobby

Spreker: "Ik ben begonnen met gitaar spelen. Het is leuk, maar ik heb niet veel tijd om te oefenen."
Luisteraar: "Gitaar spelen klinkt cool! Hoe probeer je tijd te vinden?"

Scenario 3: Verhuizen

Spreker: "We gaan verhuizen naar een andere stad. Ik ben een beetje bang voor het maken van nieuwe vrienden en een nieuwe school."
Luisteraar: "Verhuizen is best spannend. Waar ben je het bangst voor?"

Scenario 4: Ruzie met een vriend

Spreker: "Ik had ruzie met mijn beste vriend door een misverstand. Ik weet niet hoe ik het moet oplossen."
Luisteraar: "Dat klinkt moeilijk. Waar ging de ruzie over?"

Scenario 5: Plannen voor de toekomst

Spreker: "Ik denk veel na over wat ik wil doen na de middelbare school. Er zijn zoveel keuzes en ik voel druk om het goed te kiezen."
Luisteraar: "Een keuze maken voor de toekomst is niet makkelijk. Wat voor ideeën heb je?"

Het creëren van een positieve groepsdynamiek in de klas is essentieel voor een effectieve en aangename leeromgeving. Dit lesmateriaal is ontworpen om leraren te ondersteunen bij het vormen van een positieve groep of het bijsturen van een groep waar het vormingsproces niet goed is verlopen. Het richt zich op het bevorderen van respect, inclusiviteit, en samenwerking onder leerlingen.

Les 1: Kennismaking & teambuilding

Doel: Leerlingen leren elkaar beter kennen en waarderen.

Les 2: Respect & empathie

Doel: Het ontwikkelen van respect en empathie binnen de groep.

Les 3: Communicatie & conflictoplossing

Doel: Verbeteren van communicatievaardigheden en conflicthantering.

Les 4: Samenwerking en teamwerk

Doel: Het bevorderen van samenwerking en teamgeest.

Les 5: Positieve groepsidentiteit

Doel: Het ontwikkelen van een positieve en inclusieve groepsidentiteit.

Afsluiting

Deze lessen zijn bedoeld om een fundament te leggen voor een positieve groepsdynamiek. Het is belangrijk dat leraren deze principes regelmatig herhalen en integreren in de dagelijkse klaspraktijk. Door een omgeving te creëren waarin respect, empathie, en samenwerking centraal staan, kunnen leraren bijdragen aan het welzijn en succes van elke leerling.

Les 3.1 VO en MBO Zilveren Weken werkvorm Luisteren en spreken