Dit wetenschappelijk artikel van Mattias Kloo onderzoekt de relatie tussen vriendschappen, de kwaliteit van vriendschappen, het gevoel van gemeenschap in de klas en pesten onder basisschoolleerlingen in Zweden. De studie analyseerde enquêtegegevens van 587 leerlingen uit 54 klassen om te bepalen hoe individuele en klassikale factoren samenhangen met ervaringen van pesterijen. De resultaten tonen aan dat minstens één vriend hebben en een sterk gemeenschapsgevoel in de klas beschermend werken tegen pesten.
Dit academisch artikel onderzoekt de relaties tussen gevoelloze-onemotionele (CU) trekken, morele ontkoppeling en pestgedrag bij adolescenten in Zweden. Het onderzoek wilde nagaan of CU-trekken direct en indirect (via morele ontkoppeling) verband houden met pesten. De bevindingen suggereren dat CU-trekken positief geassocieerd zijn met zowel morele ontkoppeling als pestgedrag, waarbij vooral ongevoeligheid en onverschilligheid een sterke rol spelen. Interessant is dat onemotioneel gedrag alleen indirect via morele ontkoppeling met pesten samenhing.
Pesten is een probleem dat in alle leeftijdsgroepen en situaties voorkomt, van scholen tot werkplekken en online platforms. Maar waarom pesten mensen eigenlijk? Vaak zijn onzekerheid, een gevoel van machteloosheid, de behoefte aan controle of beloningen voor pestgedrag de drijvende krachten achter dit gedrag. Begrijpen waarom iemand pest, helpt bij het ontwikkelen van effectieve anti-peststrategieën en het bieden van de juiste hulp aan zowel slachtoffers als daders.
Pesten op school, online of in de buurt kan een enorme impact hebben op het welzijn van een kind. Veel kinderen durven niet direct te vertellen dat ze gepest worden. Daarom is het belangrijk om signalen te herkennen die kunnen wijzen op pestgedrag. In dit artikel bespreken we 15 waarschuwingssignalen van pesten en geven we tips over wat je als ouder kunt doen.
De neurologische impact van pesten
Pesten heeft niet alleen emotionele gevolgen, maar verandert ook de hersenen van jongeren. Recent onderzoek uit tokio laat zien dat gepest worden kan leiden tot een verlaging van de neurotransmitter glutamaat in de hersenen, met name in de voorste cingulate cortex (acc). dit hersengebied speelt een cruciale rol bij emotionele regulatie en mentale gezondheid. Een tekort aan glutamaat wordt ook waargenomen bij mensen met psychotische stoornissen, zoals schizofrenie.
Op de werkvloer ervaren ruim 2,5 miljoen Nederlanders pesten, roddelen en ander grensoverschrijdend gedrag. Voor velen wordt de werkplek daardoor een dagelijkse kwelling, terwijl organisaties te maken krijgen met verzuim, stress en dalende productiviteit. Toch wordt er vaak onvoldoende tegen opgetreden, waardoor pestgedrag blijft voortbestaan.
Wat is het verschil tussen plagen en pesten?
Pesten is gemener dan plagen en stopt niet vanzelf. Pesten gebeurt herhaaldelijk en kan ervoor zorgen dat je je niet meer veilig voelt op school of bij de sportclub. Plagen is speels en bedoeld om samen te lachen, zonder dat iemand zich gekwetst voelt. Het verschil zit in hoe het wordt ervaren: als een opmerking je pijn doet en je je er slecht door voelt, dan kan het pesten zijn. Twijfel je? Vraag dan: “Bedoel je dit vervelend of is het een grapje?” Door het direct te bespreken, voorkom je dat het in je hoofd groter wordt.
Deze zelftest helpt je om beter te herkennen of bepaald gedrag onder pesten valt. Beantwoord elke stelling met ja of nee. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Het gaat erom dat je eerlijk kijkt naar wat je ziet of zelf meemaakt.
Let op: Deze test is bedoeld als bewustwording. Het is geen diagnose of melding.
Situatie 1 – Woorden en uitspraken
1. Wordt iemand regelmatig uitgelachen of belachelijk gemaakt in de groep?
2. Zegt iemand vaak gemene dingen tegen één persoon?
Wat is online pesten (cyberpesten)?
Online pesten, ook bekend als cyberpesten, is een vorm van pesten waarbij gebruik wordt gemaakt van digitale technologieën zoals sociale media, berichtenapps, e-mails en online games. Het kan vele vormen aannemen, waaronder het verspreiden van geruchten, beledigende berichten sturen, persoonlijke informatie zonder toestemming openbaar maken en het belachelijk maken van een slachtoffer op digitale platforms.
Vrijheid van meningsuiting is een fundamenteel recht dat diep verankerd is in internationale verdragen en nationale wetgevingen. Het is een pijler van de democratie en essentieel voor de ontwikkeling van een open samenleving. Tegelijkertijd roept dit recht complexe vragen op wanneer het wordt gebruikt om anderen schade toe te brengen. Pesten, zowel fysiek als verbaal, vormt een ernstige sociale en psychologische bedreiging. Waar ligt de grens tussen vrije meningsuiting en pesten? Wanneer gaat een mening over in grensoverschrijdend gedrag?
Pesten heeft een diepgaande invloed op kinderen en jongeren. Het raakt hun zelfbeeld, emotioneel welzijn, lichamelijke gezondheid en dagelijkse leven – zowel op school als daarbuiten. Jongeren die gepest worden, voelen zich vaak minderwaardig, alleen en onzeker. Ze trekken zich terug, verliezen hun plezier in dingen die ze eerst leuk vonden en durven zich minder te laten zien.
Wat is pesten op het werk?
Pesten op het werk is herhaald, onredelijk gedrag dat gericht is tegen een medewerker of een groep medewerkers. Dit gedrag zorgt voor een onveilige werkomgeving en heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid en het welzijn van werknemers. Pesten kan verschillende vormen aannemen, zoals verbaal, fysiek, emotioneel, sociaal en zelfs seksueel misbruik. Dit kan gebeuren tijdens persoonlijke interacties, maar ook via digitale kanalen zoals e-mail, sociale media en videoconferenties.
Pesten in de klas en op school blijft een probleem dat serieuze aandacht verdient. Het herkennen van pestgedrag en het effectief aanpakken ervan vraagt om inzicht in de signalen, de groepsdynamiek en de mogelijke gevolgen voor leerlingen. Leerkrachten spelen een cruciale rol in het voorkomen en bestrijden van pesten en kunnen met de juiste aanpak een veiligere schoolomgeving creëren.
Veel mensen denken bij pesten aan schoolpleinen en klaslokalen. Maar ook op de werkvloer komt pesten regelmatig voor. Voor volwassenen kan het zelfs een dagelijks terugkerend probleem zijn, met grote gevolgen voor welzijn, gezondheid en werkplezier. Pesten op het werk is geen onschuldig conflict of een ‘botsing van karakters’. Het is structureel grensoverschrijdend gedrag dat nooit genegeerd mag worden.
In 2024 namen 467 mensen, die een misstand op het werk vermoedden, contact op met het Huis voor Klokkenluiders voor advies. Dat is een verdubbeling in twee jaar tijd, van gemiddeld 20 naar 40 adviesverzoeken per maand. De toename komt deels door de inwerkingtreding van de subsidieregeling voor gratis rechtsbijstand voor klokkenluiders. Dit blijkt uit het jaarverslag 2024 van het Huis voor Klokkenluiders.
Het gaat om herhaald gedrag dat gericht is tegen een medewerker of een groep medewerkers en dat leidt tot een onveilige werkomgeving. Dit gedrag kan verschillende vormen aannemen, zoals verbaal, fysiek, emotioneel of sociaal misbruik. Soms gebeurt het openlijk, maar het kan ook subtiel zijn, zoals het structureel buitensluiten van een collega of het verspreiden van roddels. Pesten kan plaatsvinden tijdens persoonlijke interacties, maar ook via digitale communicatie zoals e-mail, sociale media of berichtenapps.