10 jaar na zelfmoordgolf bij France Télécom start proces wegens ‘pesten op het werk’
In Parijs is maandag een opzienbarend proces gestart voor ‘pesten op het werk’ bij France Télécom, het huidige Orange. De niets of niemand ontziende reorganisatie vanaf 2005 leidde tot slachtoffers onder het personeel, letterlijk. Het bedrijf en zeven toplui, bij wie de toenmalige CEO, staan nu terecht.
Een vakbondsmilitante heeft de boude uitspraak “via de deur of via het venster” van de toenmalige CEO nog niet verteerd. AP
Kan een baas zich eender wat permitteren bij een reorganisatie? Die vraag staat de komende twee maanden centraal in het proces dat maandag in Parijs is gestart. De zaak gaat terug tot oktober 2006, wanneer de dan kersverse CEO van France Télécom een groot reorganisatieplan ontvouwt: hij wil in drie jaar tijd 22.000 medewerkers minder. Alleen kun je ambtenaren niet zomaar op straat zetten. “Die 22.000 mensen moeten weg. Op de ene of de andere manier, via de deur of via het venster”, zegt de CEO. Een uitspraak die hem nu nog achtervolgt.
“We zijn in oorlog”
Duizenden kaderleden krijgen een opleiding waarin ze leren hoe ze hun mensen kunnen ‘overtuigen’ om ‘vrijwillig’ het bedrijf te verlaten. “We kregen te horen dat we in oorlog waren”, getuigden enkele aanwezigen eerder al in de Franse media. “De lesgever toonde ons een landkaart van Engeland, dat in de tang was genomen door de luchtmacht van de nazi’s. Daarna volgde een foto van ons bedrijf, dat onder vuur lag van de concurrentie...” Tijdens die sessies werden de kaderleden aangespoord tips uit te wisselen om mensen naar de uitgang te leiden: totaal onrealistische doelen stellen, bureaus supprimeren, mensen om de haverklap muteren, ze opnieuw laten solliciteren voor hun eigen job, ze degraderen... “Alles om de medewerkers te breken, tot ze er zelf de brui aan geven.”
Langzaam maar zeker regent het klachten binnen het bedrijf. Maar wie de kat de bel wil aanbinden, wordt door de personeelsdienst geïntimideerd: “Doe zo voort, en we zorgen er wel voor dat je zult vertrekken. Desnoods maken we je kapot”, getuigde een regionaal directeur. Volgens hem werden “de onheilsberichten van de vakbonden, de arbeidsgeneesheren en de dienstchefs systematisch van tafel geveegd”.
Verhangen met telefoonkabel
DIDIER LOMBARDTOENMALIG CEO VAN FRANCE TÉLÉCOM“Die 22.000 mensen moeten weg. Op de ene of de andere manier, via de deur of via het venster”
Een explosieve situatie die vanaf 2008 compleet ontploft, wanneer op 2 juli de 53-jarige Jean-Michel zich voor een trein gooit, na een afscheidstelefoontje aan een vakbondsman. Een jaar later stapt een technieker uit Marseille uit het leven, nadat hij in een krant zijn gal heeft gespuwd over het “terreurbeleid” van zijn bazen. Op 10 augustus verhangt de 28-jarige Nicolas zich thuis met een telefoonkabel van France Télécom, in zijn bedrijfsuniform.
Stilaan duiken in de Franse media ook de eerste verhalen op van mensen die op kantoor uit het leven stappen. Zoals Yonelle. Wanneer die in september 2009 te horen krijgt dat hij voor de zoveelste keer wordt gemuteerd, staat hij in volle vergadering recht, haalt een mes boven en plant het in zijn buik. Enkele dagen later springt de 32-jarige Stéphanie uit het venster. Even voordien heeft ze haar vader nog ge-sms’t: “Mijn chef weet het nog niet, maar ik word de 23ste die er een eind aan maakt. Ik kan de zoveelste reorganisatie niet aan. Dan nog liever sterven.”
Tussen 2008 en 2011 repertorieert het ‘Observatorium voor Stress en Gedwongen Mobiliteit’, een vakbondsinitiatief, meer dan 60 zelfdodingen en een 40-tal pogingen bij France Télécom. Al blijft het aartsmoeilijk om elk geval één op één te linken aan de sfeer binnen het bedrijf. Dat verklaart waarom het huidige proces focust op ‘maar’ 39 concrete gevallen (19 doden, 12 pogingen en 8 zware depressies) en dat de beschuldigden niet terechtstaan voor ‘doodslag’.
Trieste primeur
Toenmalig CEO Didier Lombard (nu 77) wordt aanzien als het brein van het terreurbeleid dat tientallen medewerkers het leven kostte. REUTERS
Het is de allereerste keer dat een topbedrijf uit de CAC-40, de Franse tegenhanger van onze Bel-20, zich voor de rechter moet verantwoorden wegens ‘pesten’. Diezelfde aanklacht is ook geformuleerd tegen Didier Lombard, de toenmalige CEO (nu 77) en voor velen het brein achter het drama, samen met de toenmalige personeelsdirecteur Olivier Barberot en de gewezen adjunct-directeur Louis-Pierre Wenes. Vier andere kaderleden moeten zich verantwoorden voor “medeplichtigheid aan pesten”. Zij riskeren tot twee jaar cel en een geldboete van 30.000 euro.
Slachtoffers, nabestaanden en vakbonden hopen dat de rechter met zijn uitspraak een voorbeeld stelt “opdat bedrijfsleiders die in de verleiding zouden komen om dergelijke verwerpelijke managementmethodes toe te passen, zouden beseffen dat ze dit niet straffeloos kunnen doen.”
Je kunt dag en nacht bellen op 0900-0113. Je gesprek is anoniem en vertrouwelijk. De telefoon kan op sommige momenten druk bezet zijn, om deze reden proberen we per gesprek een maximum van een half uur aan te houden. Je betaalt alleen je normale belkosten.
Chat direct
Typ je liever dan dat je belt? Of past chatten gewoon beter bij je? Neem dan contact met ons op via de chat door op de rode button rechts bovenin je scherm te klikken. Meld je anoniem aan en chat vertrouwelijk met een hulpverlener. De chat is 24/7 bereikbaar. Op drukke momenten kan het zijn dat je even moet wachten voordat wij met je in gesprek kunnen gaan.
Bereikbaarheid ‘s nachts
Een gesprek met een van onze medewerkers zal er ’s nachts doorgaans wat anders uit zien dan overdag. ’s Nachts streven we ernaar de gesprekken kort te houden. De reden hiervoor is dat de nacht niet het ideale moment is om dingen uitgebreid te bespreken. ’s Nachts zal de focus van het gesprek vooral liggen op manieren om de nacht goed door te komen.
Maak je je zorgen om iemand?
Heb je iemand in je omgeving waar je je zorgen om maakt en wil je daar met ons over praten? Aarzel niet en neem contact met ons op. Lees hier wat 113 voor je kan doen.
