Bang voor je baas: 'Je moet samenspannen om iets te veranderen'

Een leidinggevende waar iedereen bang voor is, waar niemand kritiek op durft te hebben uit angst voor de gevolgen. Veel mensen herkennen de berichtgeving over Matthijs van Nieuwkerk vanuit hun eigen werkvloer of dat van bekenden. Maar hoe treed je op tegen zo'n baas? "Zorg dat je medestanders hebt."

Woede-uitbarstingen, onredelijke reprimandes en wantrouwen. Veel mensen hebben op enig moment in hun carrière wel een 'Matthijs van Nieuwkerk' als baas gehad. Iemand waar niemand tegen durft op te treden. Op Facebook zijn veel reacties te lezen van mensen die de situatie op de werkvloer herkennen. Zo zegt Paul: "Ik ken ook zo’n situatie en gevolgen daarvan. Zes collega’s weg in twee jaar en sommigen zitten na al die jaren nu nog met de gevolgen daarvan. Het kan mensen helemaal kapot maken." Maar als je zelf in zo'n situatie zit is het volgens deskundigen lastig om de baas aan te spreken.

Buikpijn

"Ik denk dat veel mensen een situatie met een dominante chef of leidinggevende wel hebben meegemaakt", zegt Laura Willemse van Stichting Pesten op de Werkvloer. "En dat ze dan met buikpijn op de fiets naar huis zaten." Maar om daartegen op te treden is niet gemakkelijk. Het kan namelijk volgens Willemse voor een slachtoffer heel intimiderend zijn om melding te maken. "Omdat alle ogen dan op het slachtoffer zijn gericht." Volgens haar is het belangrijk om medestanders te verzamelen voordat je aan de bel trekt.

"Ik denk dat het echt onmogelijk is om in je eentje iets te doen tegen een manager of leidinggevende. Probeer het niet alleen te doen, als je naar de OR stapt of naar de vertrouwenspersoon kan dat ook met collega's. Dan sta je nog sterker je moet echt samenspannen om iets te kunnen veranderen."

Het wil volgens haar niet zeggen dat die collega's ook allemaal slachtoffer moeten zijn. "Maar zij kunnen een verhaal of een bepaalde gang van zaken wel bevestigen."

"En wordt er intern niet naar je geluisterd, kijk dan of je extern terecht kan bij een vertrouwenspersoon."

Aftasten

Maar nog beter is volgens haar om het te voorkomen. "Wanneer je ergens nieuw komt werken is het cruciaal om meteen je grenzen aan te geven. De eerste periode is de fase waarin mensen elkaar gaan aftasten. Als je er dan niks van zegt dan kan het gedrag gaan groeien en kan de ander denken dat het geaccepteerd wordt."

Toch is dat niet makkelijk. "Vooral als je ergens nieuw bent, kan je al snel denken dat het aan jou ligt. Omdat het dus blijkbaar al de gang van zaken is."

Ook vakbond FNV benadrukt het belang van het hebben van een vertrouwenspersoon. "Elk bedrijf is verplicht voor een veilige werkvloer te zorgen. Daarvoor is het ook noodzakelijk dat er een onafhankelijk vertrouwenspersoon is. Bedrijven die dat niet hebben zouden fors beboet moeten worden."

Bron RTL Nieuws

Het herkennen van pesten is van groot belang in de problematiek rondom de aanpak van (pest)gedrag. Pesten gebeurt overal! Als manager is het belangrijk de emotionele en de financiële gevolgen van getreiter op het werk niet te onderschatten. Het aantal medewerkers dat zich ziek meldt, of minder presteert in hun werk is groot. Sommige fijne werknemers (collega's) besluiten zelfs ontslag te nemen omdat zij niet willen werken in een giftige omgeving.

Jaarlijks 500.000 werknemers slachtoffer van pesten op de werkvloer 1:8 (TNO)
Pesters & meelopers kosten werkgevers veel geld, leed & schade
4 miljoen extra verzuimdagen p.j., totaal geschatte kosten 2,3 miljard euro
900 miljoen p.j., 2,2 miljard euro p.j. psychosociale arbeidsbelasting (zoals loonkosten)
Maatschappelijke kosten: ziekte, verzuimbegeleiding, hoger personeelsverloop, imagoschade

► Navigeer snel naar de informatie - Kenniscentrum Pesten voor Werkgevers

Kenniscentrum Pesten voor Werkgevers
- of ga direct naar de informatie per functionaris

Wat is Pesten op het werk?

Pesten op het werk is herhaald, onredelijk gedrag gericht tegen een medewerker of een groep medewerkers dat een risico vormt voor de gezondheid en veiligheid. Pesten omvat niet redelijke managementpraktijken of prestatiebeheer, die op een redelijke manier worden uitgevoerd. Pesten kan de vorm aannemen van verbaal, fysiek, emotioneel, sociaal en/of seksueel misbruik. Het kan face-to-face gebeuren of via kanalen zoals sociale media, internetchatrooms, e-mail, sms, telefoon en videoconferentie.

Pesten valt onder de zogenoemde psychosociale arbeidsbelasting. Pesten kan leiden tot stress en ziekteverzuim en uiteindelijk tot langdurige uitval en mogelijk zelfs arbeidsongeschiktheid. Werknemers die worden gepest op het werk raken gedemotiveerd. Als zij uitvallen, is de stap terug naar werk extra moeilijk. Voor de werknemer is dat een hele vervelende situatie. En het kost u als werkgever veel geld.

De pester maakt gebruik van (een combinatie van)

Woorden (verbaal) gesproken (face-to-face of per telefoon) geschreven (per brief, e-mail, sms, social media)
Gebaren, gezichtsuitdrukkingen (non-verbaal)
Direct lichamelijk contact (fysiek)

Voorbeelden pesten op het werk

Belachelijke maken of beledigende taal, beledigingen, spot, imiteren, sarcasme of intimiderende opmerkingen.
Het verspreiden van gemene toespelingen of geruchten over een persoon en/of zijn haar privéleven.
Plagen of zogenaamde praktische grappen (streken) vooral nadat de beoogde persoon bezwaar heeft gemaakt.
Agressief gedrag, zoals: fysieke agressie, schreeuwen, vloeken, intimidatie
Roddelen.
Bellen of brieven of e-mails versturen die bedreigend, beledigend of vernederend zijn.
Inmenging in of schade aanbrengen aan eigendommen van een persoon.
Zinloze taken geven of onterecht slechte beoordeling.
Herhaaldelijk bekritiseren of opmerkingen maken die bedoeld zijn om een persoon in diskrediet te brengen, te ondermijnen of hun werk devalueren.
Iemand opzettelijk niet groeten, negeren, buitensluiten van werkgerelateerde of studiegerelateerde evenementen, sociale activiteiten of netwerken.
Opzettelijk werkgerelateerde / studiegerelateerde informatie of middelen achterhouden of verstrekken.
Onjuiste informatie doorgeven of belangrijke informatie juist niet doorgeven aan een persoon.
Een student met lage cijfers of een medewerker op ongepaste wijze bedreigen met ontslag, disciplinaire maatregelen of degradatie.
Onrealistische baanveranderingen, waaronder te veel of te weinig werk, onredelijke deadlines of werkdoelen, of taken onder of ver boven het vaardigheidsniveau van een persoon.
Een persoon onderwerpen aan constant toezicht of overdreven gedetailleerd toezicht en ongerechtvaardigd controleren van de prestaties.
Toegang weigeren tot opleiding en ontwikkeling of carrièremogelijkheden zonder rechtvaardiging.

Doelgroep:

Pesten op het werk