Cyberpesten: "Ze fotoshopten mijn gezicht op een pornoster"

Het internet maakt veel dingen gemakkelijk; ook pesten, helaas. Expert Lotte werkt bij stichting Chris en geeft op scholen les over cyberpesten. Zij geeft tips hoe je met dit pestgedrag om kunt gaan. 

Wat is cyberpesten precies?

“Waar er bij ‘offline pesten’ vaak wordt gescholden, bedreigd of buitengesloten, draait cyberpesten met name om het shamen van anderen. Het offline pesten gaat online verder en uit zich op veel verschillende manieren. Zo worden er haatprofielen aangemaakt of accounts gehackt. Een ander onderdeel ervan is bijvoorbeeld het bewerken en delen van iemands foto’s, of het rondsturen van filmpjes. Pesten op straat of op het schoolplein is bovendien zichtbaarder voor de omgeving. Omdat deze vorm van pesten buiten plaatsvindt, zijn er vaak omstanders aanwezig, die kunnen ingrijpen. Online pesten bevindt zich echter meer onder de radar: het gebeurt vaak anoniem en privé – je eigen telefoon – waardoor ouders er weinig zicht op hebben. Bij offline pesten ben je vaak veilig als je thuis bent, maar dat is bij cyberpesten niet zo.”

Volgens Lotte vinden jongeren het in het algemeen moeilijk om te praten over de ervaringen die zij hebben met pesten. Dit kan te maken hebben met schaamte of de angst om de situatie te verergeren door erover te praten. “Omdat de online gevallen zo onzichtbaar zijn voor anderen, moet de gepeste het zélf bespreekbaar maken. Dit is erg lastig, waardoor het pesten vaak lang doorgaat.”

Wij vroegen op Instagram (@eobeam) naar jullie ervaringen op het gebied van cyberpesten. Samen met Lotte bespreken we een aantal scenario’s. Zij legt uit wat je het best kunt doen om zo’n situatie te verhelpen of – liever nog – te voorkomen.

'Ze maakten seksueel getinte stickers met mijn hoofd erop'

Gioya (14): “Ik was altijd al het buitenbeentje van de klas. Toen ik naar de middelbare school ging, hoopte ik op een nieuwe start. Tot ik op een dag een aantal screenshots van gesprekken in de WhatsApp-groep van mijn oude klas toegestuurd kreeg. Ze hadden blijkbaar stickers gemaakt van mijn hoofd en daar gemene, seksueel getinte teksten bij gezet.”

Lotte: “Het is heel vervelend als er stickers van jou gemaakt worden en rond worden gestuurd op WhatsApp. Het nadeel is ook dat je hier in de app geen melding van kunt maken. Je kunt de ander blokkeren, maar dan heb je nog steeds geen controle over de stickers. De invloed die je wél hebt, is om de pester – in dit geval degene die de stickers maakt – persoonlijk aan te spreken en te vragen of hij of zij wil stoppen. Maak de pester bewust van wat het rondsturen van die sticker met jou doet. Dit is een stap die vaak wordt overgeslagen. Mocht dit niets oplossen of vind je het spannend om de confrontatie aan te gaan, kijk dan of je hulp kunt krijgen van je ouders of een docent.”

'Ik durfde de dader niet te ontmaskeren'

Thijs (17): “Ik was met een aantal jongens op school een beetje lol aan het trappen. Deze gasten bonden mij voor de grap vast aan een stoel, waar ik toen ook nog om kon lachen. Ik had alleen niet door dat ze mij filmden en heb daar dus ook geen toestemming voor gegeven. Vervolgens werd de video op een ‘meme-account’ geplaatst. Toen ik dat ontdekte, werd de video verwijderd, waardoor ik geen bewijs had om aan docenten te laten zien. Ik durfde de maker van de video ook niet te ontmaskeren, omdat ik bang was voor de reacties van de jongens. De situatie maakte me kwaad en ik voelde me erg gekwetst.”

Lotte: “Het komt vaak voor dat het maken van foto’s en video’s nog wel leuk is, maar dat het vervelend wordt zodra ze op sociale media staan. Maak daarom áltijd goede afspraken met elkaar over wat er met zulk beeldmateriaal gebeurt. Mag het geplaatst worden, of niet? Spreek dat naar elkaar uit. Mocht het toch online komen te staan, zorg dan dat jij – of iemand anders – daar een screenshot van maakt, zodat je er bewijs van hebt. Daarna kun je het namelijk bespreekbaar maken met bijvoorbeeld ouders of docenten, om het probleem op te lossen en uit te praten met je klasgenoot.”

'Ze wisten dat ik onzeker was over mijn lichaam'

Johanna (15): “Omdat ik niet lekker in de klas lag, werd ik gepest. Klasgenoten pakten mij op mijn geloof en het feit dat ik onzeker was over mijn lichaam. Ze fotoshopten bijvoorbeeld mijn gezicht op een pornoster. Hierdoor heb ik zelfs mijn Instagram-account moeten verwijderen. Ik heb altijd het gevoel dat ik moet opletten met wat ik zeg en deel op sociale media; je weet namelijk maar nooit wat mensen ermee doen …”

Lotte: “Het is echt niet oké dat anderen op deze manier met jouw foto’s aan de haal gaan. Gelukkig zijn er een paar tips die je kunnen helpen. Je zou bijvoorbeeld je Instagram-pagina kunnen afschermen. Als je dat doet, kun je zélf bepalen wie jou volgt, en voorkom je dat vreemden – of mensen die je het niet toevertrouwt – zien wat jij doet en plaatst. Ook kun je pesters uit jouw volgerslijst halen. Verder is het goed om te letten op wat voor foto’s jij deelt. Sommige foto’s (zoals bikinifoto’s) zijn gemakkelijk te bewerken en kunnen voor verkeerde doeleinden gebruikt worden.”

'Mijn volledige Insta-profiel werd gekopieerd'

Maura (17): “Er ging een account rond op Instagram, dat de pagina’s van anderen volledig kopieerde: profielfoto, bio, posts … Toen ik nog maar net Insta had, gebeurde dit ook met mijn account. Deze persoon schold anderen zelfs uit onder mijn naam. Ik werd daar door een meisje uit mijn klas op aangesproken, terwijl ik niet degene was die die dingen zei. Ik vond het eng om er geen controle over te hebben. Wie van mijn volgers had dit gedaan en wie kon ik nog vertrouwen?”

Lotte: “Het kopiëren van profielen komt – helaas – veel voor. Het is heel vervelend, wanneer pesters namens ‘jou’ berichten sturen naar anderen. Ook hier is het belangrijk dat je account op privé staat, zodat jij in de hand hebt wie jou volgt. Als je juist degene bent die uitgescholden wordt, negeer en blokkeer die mensen of profielen dan. Dan laten zij jou meestal met rust en loopt de situatie niet uit de hand.”

Praat erover!

“De belangrijkste tip die ik kan meegeven: praat erover! Met de mensen om je heen en met God. Dat kan onwijs lastig zijn, maar het gaat je ook het meest helpen. Als het kan, laat dan de haatberichten zien aan ouders, verzorgers of docenten, zodat ze samen met jou naar een oplossing kunnen zoeken.”

Mocht je het echt moeilijk vinden om met jouw verhaal naar een bekende te stappen, dan kun je ook altijd (anoniem) chatten of bellen met stichting Chris, onderdeel van Chris en Voorkom! Ga voor meer info naar chatmetchris.nl.

Bron EO Beam