Weg, gone, loesoe. Je kent die tekst misschien wel uit het nummer van JoeyAK. Maar toen afgelopen week Loes uit Epe dood werd gevonden, stond die zin honderden keren onder de Instagrampost van NOS Stories. Gaat heel ver, en toch kregen die reacties soms wel duizenden likes. Om haatcomments en pesten online tegen te gaan, komt Insta nu met een nieuwe functie.
Op Insta is een comment plaatsen zo gebeurd. Vaak heb je al op verzenden gedrukt voordat je er überhaupt over hebt nagedacht. Maar die opmerking van jou is voor een ander misschien niet zo onschuldig.
Kim (17) werd online gepest. "Elke keer als ik een foto online zette, kreeg ik reacties als: je bent lelijk en je kunt niks. Ik werd zelfs gestalkt en steeds aan groepen toegevoegd die dan ook negatieve dingen zeiden. Ik heb gevraagd of ze op wilden houden, maar dat hielp niet. Daarna heb ik ze gerapporteerd en geblokkeerd. Het is minder geworden, maar het is nooit weggegaan."
Justine Pardoen, oprichter van Bureau Media en Jeugd, legt uit hoe het zit met die haatreacties. "Als ik recht in jouw gezicht zeg dat je lelijk bent of stom, dan moet ik met jouw reactie dealen. Online is dat niet zo, dus je wordt nooit geconfronteerd met de gevolgen van die reactie. Je ziet niet of iemand verdrietig is of boos. Dat maakt het heel makkelijk voor mensen om die berichten te versturen."
Alles voor de likes
Wat voor de één kwetsend is, is voor de ander misschien wel grappig, legt ze uit. De Instagrammers die 'weg, gone, Loes' onder de Instapost van Loes uit Epe zetten, geven zelf aan dat het een grapje was. En dat ze het leuk vinden dat ze zoveel likes kregen. "Die likes zijn een vorm van aandacht en daar doen die mensen het waarschijnlijk toch voor", legt Justine uit.
De 14-jarige Jenne was een van die jongens die zo'n reactie onder het filmpje over Loes plaatste. "Ik zag dat deze reactie ook op andere accounts werd geplaatst en dat het veel likes kreeg en dat wilde ik ook. Ik ben me ervan bewust dat zulke reacties niet leuk zijn, maar soms denk je ook niet goed na als je wordt opgestookt en dan schrijf je zoiets."
Andere volgers deden het omdat het 'sowieso de top comment had gehaald' of omdat hun opmerking overeenkomt met een liedje van rapper JoeyAK. "Jullie snappen toch ook wel dat je 99 procent van wat de jongeren zeggen met een korreltje zout moet nemen", zegt de 16-jarige Daan.
Maar wanneer gaat zo'n reactie te ver? Het is namelijk niet altijd zo onschuldig als het lijkt. Een paar maanden geleden vroeg een meisje uit Maleisië in een Instagram-poll of ze een einde aan haar leven moest maken. Bijna 70 procent stemde voor ja. Het meisje is daarna overleden.
Het is trouwens niet zo dat online alles maar mag. Beledigen, racistische opmerkingen maken, aanzetten tot haat of bedreigen mag bijvoorbeeld niet. "Alles wat in het echt niet mag, mag online ook niet", vertelt strafrechtadvocaat Brendan Newitt. "Op het internet wordt alleen wel veel minder vervolgd dan in het echt. De straf die je kunt krijgen, is vaak niet meer dan een boete of taakstraf. In sommige gevallen krijg je een internetverbod en in ernstige gevallen, denk aan doodsbedreigingen, kun je vier jaar gevangenisstraf krijgen. Maar dat gebeurt eigenlijk nooit."
Nieuwe regels op Insta
Instagram heeft in Engelstalige landen een nieuwe functie geïntroduceerd waarmee pesten op Insta hopen tegen te gaan. En die nieuwe functie werkt zo. Op het moment dat jij bepaalde woorden aan elkaar koppelt die vaak gerapporteerd zijn, dan herkent een algoritme het als pestgedrag. Als jij bijvoorbeeld de comment "je bent zo lelijk en dom" wilt plaatsen, dan krijg je op je scherm de volgende melding te zien: "weet je zeker dat je dit wilt posten?".
Zou jij die reactie dan weer verwijderen? Of laat je 'm toch staan? Justine denkt dat er door die nieuwe functie zeker minder haatreacties zullen zijn. "In the heat of the moment kun je best onhandige dingen posten waar je misschien geen twee keer over hebt nagedacht. Nu is er wel een extra moment waarbij je misschien denkt: hmm, ik plaats het toch maar niet."
Wel denkt ze dat het probleem toch vooral offline moet worden aangepakt. "De pesters zijn natuurlijk vaak helemaal geen slechte mensen, ze hebben gewoon niet zo goed door dat er een persoon achter zo'n account zit en dat je iemand pijn kan doen met je woorden. Door vaker voorbeelden te bespreken in de klas en thuis, kun je ze daar meer bewust van maken."
De gepeste Kim probeert die haatcomments in ieder geval niet te persoonlijk te nemen. "Ik vond het wel heel vervelend, maar ik wil toch tegen iedereen zeggen: doe gewoon je ding en trek je vooral niks aan van anderen."
Word je gepest en heb je hulp nodig? Neem dan contact op met Stichting Stop Pesten Nu.
Bron NPO op 3 NOS Stories
