Simone (47): "Ik had geen flauw idee wat slutshaming inhield"

Toen van haar 14-jarige dochter een fake naaktfilmpje werd rondgestuurd, dacht Simone in eerste instantie dat het wel over zou waaien. De realiteit bleek anders. “Door deze wraakactie veranderde Jente in een zielig hoopje ellende.”

“Op een gewone, doordeweekse ochtend stond ik brood te smeren voor mijn dochter Jente, destijds veertien jaar, toen ik een ijselijke gil uit haar slaapkamer hoorde komen. Ik rende naar boven en zag Jente met haar telefoon in haar handen zitten, compleet in paniek. Ze liet me een filmpje zien van een blond meisje dat zichzelf naakt voor de spiegel aan het bevredigen was. In een nanoseconde dacht ik: dat is Jente. Het meisje had hetzelfde lange, krullende haar als zij en een identieke zwarte bril. Maar al snel zag ik dat het onmogelijk mijn dochter kon zijn. Dit meisje had een heel ander gezicht. Maar iemand had het filmpje op Instagram en Facebook geplaatst en haar erin getagd met de woorden: ‘Dit is Jente.’ Ik reageerde in eerste instantie heel pragmatisch: ‘Joh, maak je niet druk. Verwijder de video en zet de meldingen op je telefoon uit. Niet op reageren. Hup ontbijten, spullen pakken en naar school.’ Hoe naïef, achteraf. Maar ik had toen nog geen flauw idee wat slutshaming inhield, internetpesten was een ver-van-mijn-bedshow.”

“We hadden met Jente weleens gesproken over het gevaar van sociale media en het plaatsen van pikante foto’s, maar zij had in dit geval helemaal niks gedaan. Het waren beelden van een heel ander meisje, dus in mijn ogen was het een kwestie van filmpje verwijderen en klaar. Helaas, binnen een kwartier had Jente meer dan honderd reacties op haar sociale media-accounts en via WhatsApp. Walgelijke berichten, scheldpartijen en de meest afschuwelijke vuilspuiterij. Jente zat als versteend naar haar telefoonschermpje te kijken. Ze leek in shock. Zo verslagen had ik haar nog nooit meegemaakt. Ik realiseerde me dat het effect weleens veel erger kon zijn dan ik dacht. Ik vroeg of Jente thuis wilde blijven, maar ze wilde per se naar school om haar klasgenoten zelf uit te kunnen leggen dat zij het niet was op het filmpje."

Machteloos

“Achteraf had ik Jente veel beter in de gaten moeten houden en naar haar moeten luisteren. Ze was in eerste instantie alleen maar heel verdrietig, maar ik schoot direct in de actie- en vechtmodus. Ik denk vooral vanwege de machteloosheid die ik voelde. Ik zag mijn kind zo ongelukkig door toedoen van een ander, daar wilde ik alles aan doen. Ik belde meteen Jentes intern begeleider op school. Jente heeft Asperger, een vorm van autisme en hij hielp haar met zaken als planning en studie. Een fijne man, die al veel voor Jente had gedaan. Hij ging samen met Jente naar haar klas zei: ‘Dit is wat Jente is overkomen, wij moeten haar steunen.”

“De video was dan wel verwijderd door Jente, inmiddels was hij al honderden keren gedeeld en bekeken door bekenden én onbekenden. Het filmpje verspreidde zich als een olievlek. Mijn man Paul is naar school gegaan om te bespreken hoe we dit allemaal moesten aanpakken en hoe we het voor Jente draaglijker konden maken. De school nam dat heel serieus en ook Jentes klas pakte het goed op, maar het kwaad was wel al geschied. Iedereen leek het filmpje te hebben gezien.”

“Via via ontdekte ik dat de dader een jongen van Jentes oude school was. Ze was het jaar ervoor van school veranderd, omdat ze daar veel was gepest. Deze jongen had de bewuste video met haar naam eronder geplaatst, waarschijnlijk vond hij het zelf erg grappig. Ik belde de school om te vertellen wat deze leerling had gedaan, maar de schoolleiding reageerde lauw. Ze zouden het melden bij zijn ouders, meer niet. Ook bij de politie ving ik bot. Aangifte tegen de dader was onmogelijk, omdat er geen sprake was van ernstige bedreiging. Het enige dat ik kon doen was een ‘melding’ maken, maar dat was verder zonder consequenties. Ik vond het afschuwelijk, vooral voor Jente. Voor haar voelde het als een tweede klap. Schijnbaar mag je gewoon iemands leven moedwillig kapot maken en staat daar niet eens een reprimande op. Een derde dreun was toen ze vervolgens op straat werd nageroepen en werd opgewacht door een stel oud-klasgenoten die haar insloten en achtervolgden op de fiets. Daarop heb ik weer de politie gebeld. Dit keer kwamen ze bij ons thuis, maar ook nu konden ze niets concreets voor ons betekenen.”

Kokend bloed

“Op dat moment werd er heel erg aanspraak gemaakt op mijn moedergevoel. Het verdriet van mijn kind, mijn kleine meisje, kwam hard binnen. Ik raakte mezelf kwijt en werd er haast agressief van. Ik wilde de dader en de verspreiders van de video het liefst in elkaar rammen, ik was tot alles in staat. Dat deed ik natuurlijk niet, maar mijn bloed kookte. Gelukkig kon ik er goed over praten met Paul, mijn ouders, vrienden en mijn zus. Ik draag mijn hart op de tong, dat scheelt. Ik heb me ook niet verstopt en iedereen eerlijk verteld over wat ons als gezin, dus niet alleen Jente, was overkomen. Wíj hoefden ons niet te schamen, wij hebben niets fout gedaan. Dit was ook geen onbezonnen actie van onze dochter. Zij was slachtoffer geworden van een zieke geest.”

“Ik zag laatst een uitzending van het programma Mag ik je tieten zien? en daarin kwam een moeder aan het woord wier kind ook slachtoffer was van internetpesten. Haar verslagenheid en de pijn herkende ik meteen. Zeker omdat Jente ons enige kind is en ook nog eens een heel bijzonder meisje. Zwanger worden was bij mij en Paul niet vanzelfsprekend. Toen ik hem twintig jaar geleden leerde kennen, kwam hij net uit een andere relatie. Hij had al drie dochters en was gesteriliseerd. Na een jaar of vier wilden wij ook samen een kind, maar dat betekende dat hij eerst een hersteloperatie moest ondergaan. Uiteindelijk is onze Jente toch gekomen, een echt wonder. Een heerlijk creatief kind, een meisje met veel interesses, dat erg belezen is en dat als hoogbegaafd werd getest. Ook heeft ze al van jongs af aan al een duidelijke mening. Daardoor was ze op haar lagere school al anders en werd ze op haar eerste middelbare school verschrikkelijk gepest. Later bleek ze Asperger te hebben. Hadden we dat eerder geweten, dan had dat een hoop onbegrip kunnen voorkomen.”

“Om haar een frisse start te geven, was ze naar een nieuwe school gegaan. Daar ging het op zich prima, totdat de wraakactie van een oud-klasgenoot mijn dochter transformeerde in een zielig hoopje ellende. Het pesten was niet langer iets wat zich buiten afspeelde, het was ook haar veilige thuishaven binnengedrongen. Zelfs op haar eigen kamertje bleven de nare berichten binnenstromen.”

Altijd op internet

“Het is nu ruim drie jaar geleden en het gaat gelukkig goed met Jente. Ze is uiteindelijk gestopt met de reguliere havo, en doet dit jaar eindexamen aan het speciaal onderwijs. Deze zomer vertrekt ze voor vier maanden naar Lissabon om er Portugees te studeren. Jente heeft therapie gehad om aan haar zelfbeeld te werken en dat heeft gelukkig wel een beetje geholpen. Tot op de dag van vandaag zwerft het filmpje rond en ze krijgt nog regelmatig meldingen dat haar naam weer ergens opduikt. Jente gaat er nu anders mee om, laconieker, maar ze vraagt zich wel af wanneer het ooit zal stoppen. Waarschijnlijk nooit. Alles wat je ooit één keer het internet op gooit, blijft voor altijd bestaan.”

“Ik maak me ook zorgen over het sociale-mediagebeuren. Het vluchtige contact, de non-verbale communicatie die totaal verloren gaat, waardoor gesprekken totaal anders kunnen worden geïnterpreteerd, en met één druk op de knop gaat een bericht of foto de wereld over. Jonge kinderen zijn verslaafd aan sociale media. Daar doe je niks tegen, maar je moet wel op je hoede zijn. Ik waarschuw vriendinnen met kinderen ook altijd: bedenk goed wat je plaatst. Denk bij alles: is dit wel handig? Je hoort tegenwoordig zoveel over internetpesten en slutshaming, het is ineens een hot item. Ik volg mijn dochter inmiddels ook op Instagram, Facebook en Twitter en als ze iets te scherp ageert tegen misstanden in de maatschappij, dan voeren we hier discussie of ze dat misschien beter niet kan doen. Het filmpje heeft flinke sporen nagelaten. Onze lieve, kwetsbare en zorgzame dochter, een kind dat heerlijk onbevangen in het leven stond, is sinds die dag veranderd. De kras op haar hart zal altijd een litteken blijven.”

Bron Libelle