Sjieke slab als oplossing voor pesten van bejaarden met dementie

Als bejaard persoon met een papieren slabber om je nek de soep naar binnen slurpen, het is voor velen een schrikbeeld. Maar wel realiteit. Het leidt vaak tot pestgedrag in verzorgingstehuizen.

Riny Camp uit Maastricht vond dat dat ook anders kon. Een paar jaar geleden bedacht de voormalig kledingontwerpster een oplossing: de sjieke kledingbeschermer. En daarmee is ze nu genomineerd voor de KVK Innovatieprijs.

Moeder

Camp kwam op het idee toen haar moeder dementie kreeg en in een verzorgingstehuis terechtkwam. Ze zag hoe zij te lijden had onder de papieren slab. "Je denkt dan toch aan baby's", aldus de bedenkster. "Je ziet dan ook dat de mensen hun identiteit, hun eigenwaarde, kwijtraken." Dat moest anders dacht ze en dat was het begin van de sjieke kledingbeschermer, want slab mag het niet genoemd worden.

Parelketting

De SAA BLUU, zoals het product wordt genoemd, is een grote schort met daarop een kledingprint gedrukt. De collectie bestaat uit verschillende modellen, van een short met een mantelpakje inclusief parelketting, tot een blazer met een sjaaltje. "Elk model heb ik zelf ontworpen", vertelt Camp, kledingontwerpster van origine. "Rekening houdend met de kledingstijl van senioren."

Eigenwaarde

Camp verkocht de kledingbeschermers onder meer aan de MeanderGroep in de Parkstad. En die merken dat het hun bewoners goed doet. "Mensen met dementie vinden het heel erg vervelend om toe te moeten geven: het verlies van eigenwaarde en eigen kunnen", legt Sylvia Boekestein uit, programmamanager bij de MeanderGroep. "En op het moment dat je dan zo een slabber omgehangen krijgt, ziet iedereen dat jij misschien niet meer zo goed kan eten."

Pestgedrag

Het gevolg is dat veel mensen met dementie worden gepest aan de eettafel. "Enerzijds het feit dat je niet meer goed kunt eten en anderzijds dat medetafelgenoten erop reageren. Er wordt vaak iets geroepen in de trant van: Heb je nu een slabber om, ga je weer knoeien", aldus Boekestein. "Met deze kledingbeschermers zien wij dat hier eigenlijk niet meer gebeuren."

Alles wat aanleiding geeft kan volgens Patricia Bolwerk, oprichter van Stop Pesten Nu, een trigger zijn om iemand te pesten. Dus ook een kinderslabbertje dat je op die leeftijd niet meer nodig zou moeten hebben, zegt Bolwerk.

Bij pesten denk je al snel aan kinderen en jongeren, met name op school. Maar onder ouderen is pesten een nog groter probleem. Uit onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen blijkt dat 20 procent van de ouderen aangeeft weleens gepest te worden. Het verzorgend personeel geeft aan dat het zelfs om 40 procent van de ouderen gaat.

Bejaardentehuis

"Eigenlijk is het precies hetzelfde als op scholen. Het hele pestproces is overal gelijk. Of het gaat om sport of op het werk, bejaarden, thuis, op school. Het is in alle gevallen dat er een slachtoffer is en een pester. En die pester heeft dan een paar meelopers om zich heen. En dan heb je de groep die het wel ziet maar er niets tegen doet. Dat is dus ook in het bejaardentehuis."

Liftblokkade

Alleen kunnen de verschijningsvormen anders zijn volgens Bolwerk. Het gaat niet alleen om fysiek pesten, maar ook om sociaal uitsluiten. "Op een schoolplein zie je dan bijvoorbeeld dat iemand niet mee mag spelen en buitengesloten wordt. In het bejaardentehuis zetten ze bijvoorbeeld de rollator zo voor de lift dat iemand er niet in of niet uit kan."

Dementie

Een deel van de oplossing is het aanspreken van de pester. En dat kan volgens Bolwerk kort en simpel. "Zie je dat meneer Jansen heel onbeschoft en brutaal loopt te doen tegen iemand, dan zeg je: 'meneer Jansen hou daarmee op. Zo gaan we hier niet met elkaar om.' Maar dat doen ze niet, omdat meneer Jansen bijvoorbeeld dementie heeft en het zo weer vergeten is."

Maar daar gaat het niet om volgens Bolwerk. "Het gaat niet om meneer Jansen, het gaat erom dat iedereen er omheen hoort dat hij wordt aangesproken. Iedereen, kinderen of volwassenen, vinden het oneerlijk als mensen verschillend behandeld worden. Dus ook al weten ze dat diegene het gelijk weer vergeet. Iedere keer dat hij wordt aangesproken, vinden ze dat wel goed."

Zaken benoemen

Er wordt volgens haar ook te snel gezegd dat personeel daar geen tijd voor heeft. "Het hoeft niet langer te zijn dan het moment zelf. Dingen gelijk benoemen. Daarmee haal je de kolen, zeg maar eventjes, uit het vuur voor wat nog meer kan gaan broeden. Daar kun je met je team in de kwaliteit van leven zoveel verschil maken."

Bron L 1 Nieuws

Kenniscentrum Pesten per doelgroep

Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.

Tip van de redactie! Heb je haast? Navigeer dan snel naar:

Angela