Pesten heeft een diepgaande invloed op kinderen en jongeren. Het raakt hun zelfbeeld, emotioneel welzijn, lichamelijke gezondheid en dagelijkse leven – zowel op school als daarbuiten. Jongeren die gepest worden, voelen zich vaak minderwaardig, alleen en onzeker. Ze trekken zich terug, verliezen hun plezier in dingen die ze eerst leuk vonden en durven zich minder te laten zien.
De emotionele gevolgen van pesten bij kinderen
Kinderen die gepest worden, krijgen vaak te maken met gevoelens van angst, schaamte, verdriet en machteloosheid. Ze kunnen zich waardeloos voelen of denken dat niemand hen aardig vindt. Deze gevoelens blijven vaak niet beperkt tot de momenten waarop ze gepest worden.
Veelvoorkomende signalen zijn:
- Teruggetrokken gedrag
- Geen vertrouwen meer in zichzelf
- Prikkelbaar of snel emotioneel
- Huilbuien of boosheid zonder duidelijke aanleiding
Het vertrouwen in anderen raakt beschadigd. Sommige kinderen gaan geloven dat zij zelf het probleem zijn, wat kan leiden tot een negatief zelfbeeld.
De lichamelijke impact van pesten op kinderen
Pesten raakt ook het lichaam. De stress die kinderen ervaren bij pesten kan zich uiten in fysieke klachten.
Denk aan:
- Slecht slapen of nachtmerries
- Geen eetlust of juist overeten
- Buikpijn of hoofdpijn zonder medische oorzaak
- Altijd moe of gespannen zijn
Langdurige stress door pesten kan het immuunsysteem verzwakken en invloed hebben op de ontwikkeling.
Pesten en zelfvertrouwen bij kinderen
Zelfvertrouwen is de basis voor groei. Pesten ondermijnt dit vertrouwen. Een kind dat dagelijks wordt gekleineerd of buitengesloten, gaat twijfelen aan wie hij of zij is.
Kinderen kunnen:
- Zich niet goed genoeg voelen
- Stoppen met hobby’s of sporten
- Zich anders voordoen dan ze zijn om erbij te horen
- Zich sociaal terugtrekken of afstand houden van leeftijdsgenoten
Pesten laat sporen na, ook als het gedrag stopt.
Hoe help je jouw kind om het pesttrauma te verwerken?
Herstel kost tijd. Als ouder, verzorger of begeleider kun je een veilige basis bieden.
Wat helpt:
- Neem je kind altijd serieus. Bagatelliseer het pestgedrag nooit.
- Zorg voor rust, regelmaat en ruimte om emoties te uiten.
- Stimuleer positieve ervaringen, bijvoorbeeld via sport, kunst of dieren.
- Blijf in contact met school of opvang en vraag actief om passende ondersteuning.
Een kind hoeft het niet alleen te doen. Jouw aanwezigheid en steun zijn essentieel.
Kinderen weerbaar maken na pesten: veerkracht opbouwen
Veerkracht is het vermogen om om te gaan met tegenslagen. Het is geen aangeboren eigenschap, maar iets wat je kunt ontwikkelen.
Ondersteun je kind met:
- Positieve feedback: wat lukt er wél?
- Samen oefenen met sociale situaties
- Kleine stappen nemen om zelfvertrouwen terug te winnen
- Leren omgaan met grenzen en nee zeggen
Veerkracht betekent niet dat het kind alles moet oplossen, maar wel dat het leert: ik kan iets doen, ik ben niet machteloos.
Actie ondernemen: wat kun jij doen als ouder of opvoeder?
- Neem contact op met school: wacht niet af, vraag om een plan van aanpak
- Documenteer het pestgedrag: houd bij wat er gebeurt, wanneer en wie erbij betrokken zijn
- Zoek ondersteuning: raadpleeg onze overzichtspagina met hulporganisaties
- Blijf in gesprek met je kind: stel open vragen en luister zonder oordeel
Pesten is nooit het probleem van het kind. Het is een groepsprobleem dat vraagt om actie van volwassenen.
→ Ga naar het Kenniscentrum voor Ouders & Opvoeders voor meer tips & informatie
→ 15 signalen van pesten op school of online]
→ Hulp zoeken? Bekijk hier waar je terechtkunt
Kenniscentrum Pesten per doelgroep
Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.
Tip van de redactie! Heb je haast? Navigeer dan snel naar:
► Scholen & Professionals Kenniscentrum Pesten in het Onderwijs
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Schooldirectie & MT / Anti-pest coördinator / Leerkracht / Mentor / Ouderraad & MR
- Leerlingen & opvoeders: Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Sportverenigingen Kenniscentrum Pesten in de Sport
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Bestuurders / Coaches, Trainers & Begeleiders / (Top)Sporters & Scheidsrechters
- Jonge leden & ouders Kinderen & Jongeren (Leerlingen) / Ouders & Opvoeders
► Werkgevers Kenniscentrum Pesten op het Werk
- Of navigeer direct naar de informatie per functionaris: Directie en bestuurders / HRM / MT en Leidinggevenden / Medewerkers / Ondernemersraden / Vertrouwenspersonen
► Ouderen Kenniscentrum Pesten in Woonzorgcentra
Breng snel een bezoekje aan ...
► Kenniscentrum (Klassiek) Pesten
► Kenniscentrum Online pesten (cyberpesten)
► Kennisbank & Downloadcentrum o.a. Beleid & Factsheets / Handleidingen / Lesmaterialen / Posters / Wetenschappelijke Onderzoeken