Meer dan een half miljoen werknemers in Nederland werden gepest door leidinggevenden of collega’s. Maar wat is het verschil tussen pesten en plagen?

Verschil plagen en pesten

Als je de definitie van pesten op zoekt, dan weet je wat pesten is. Het treiteren van iemand die dat niet leuk vindt. Bij plagen wordt het (meestal) goedgekeurd. Roddelen en buitensluiten zijn volgens Patricia Bolwerk, directeur van Stop Pesten Nu, ook vormen van pesten. “Natúúrlijk kan iemand buiten de groep vallen, maar als een team iemand buitensluit, dan is dat gewoon pestgedrag”, vertelt Bolwerk aan NRC.

Het is soms lastig om te bepalen wanneer plagen pesten wordt. Hoe maak je het onderscheid? Onderstaand lijstje kan je daarbij helpen.

Plagen

Je houdt rekening met elkaar. Het is niet gericht op kwetsen of iemand pijn doen;
Het is van korte duur;
Er is geen winnaar en geen verliezer;
De ander is in staat zichzelf te verdedigen en loopt geen (blijvende) lichamelijke en/ of geestelijke schade op;
Je kunt daarna nog met elkaar door een deur.

Pesten

Het komt met regelmaat terug en er is sprake van een ongelijke machtsverhouding; de pester is de winnaar en het slachtoffer de verliezer;
Uitsluiten, buitensluiten, opjagen, bedreigen, treiteren, vernederen, slaan, schoppen, uitschelden etc.;
Mag/ kan het slachtoffer niet (meer) voor zichzelf opkomen en loopt het (blijvende) lichamelijke en/ of geestelijke schade op;
Je kunt niet meer met elkaar door één deur.

Wanneer is een geintje geen geintje meer

Als de ander aangeeft dat het niet leuk meer is en er wordt dan toch doorgegaan….dan wordt plagen pesten.
Als er steeds hetzelfde geintje wordt uitgehaald. Of steeds weer hetzelfde grapje wordt gemaakt. Ook dan wordt plagen pesten.
Als je merkt dat de één de baas wordt over de ander. Er is dan sprake van een winnaar en een verliezer. Dit kan zich zowel op lichamelijk als geestelijk vlak afspelen. In tegenstelling tot bij plagen is er een situatie ontstaan waarbij de gepeste vaak niet meer voor zichzelf kan opkomen. Ook kan het zijn dat iemand uit een groep wordt gestoten. Diegene die dat overkomt wordt dan buitengesloten. Ook dat is een vorm van pesten.

Bron: LFB

Test jezelf Waar ligt de grens tussen plagen en pesten?

1. Toen Saïd op vakantie was, hebben we tuinkerszaadjes in zijn toetsenbord gestrooid. Zijn werkplek leek wel een moestuintje toen hij terugkwam.

a. Dat is plagen
b. Dat is pesten

2. Ferdinand is als enige bevriend met onze manager op Facebook. Hij stuurt altijd foto’s naar ons door, zodat wij ook weten wat de chef in zijn weekend doet. Die heeft geen idee hoe wij weten dat hij van modeltreintjes houdt.

a. Dat is plagen
b. Dat is pesten

3. Ik gooi zo nu en dan een bekertje water leeg over de bureaustoel van Marjan. Loopt ze de hele dag met een natte plek op haar achterwerk. En zij maar denken dat er lekkage is boven haar werkplek.

a. Dat is plagen
b. Dat is pesten

4. Voor onze verlegen collega hebben we een online contactadvertentie geplaatst. Je wilt niet weten hoe rood hij wordt als hij weer eens op zijn werknummer wordt gebeld door een geïnteresseerde.

a. Dat is plagen
b. Dat is pesten

5. Als Anouk een fout maakt, dan mailt de baas dat altijd naar alle collega’s door met de tekst: ‘let op, wees geen Anouk.’

a. Dat is plagen
b. Dat is pesten

Wees je ervan bewust dat de grens tussen plagen en pesten voor iedereen ergens anders ligt. Wat voor de één misschien wel meevalt, kan voor de ander de druppel zijn.

Vraag een collega de test ook te doen en kijk waar jullie van mening verschillen.

Vormen van pesten op het werk

Meer dan een half miljoen mensen zeggen wel eens gepest te worden op het werk (blijkt uit cijfers van TNO), waarvan honderdduizend zelfs op structurele basis. Het gaat dan om minimaal een keer per week, gedurende zeker een halfjaar. Behoorlijk ingrijpend dus.

Voorbeelden van pestgedrag op de werkvloer:

grapjes maken ten koste van een ander;
vervelende opmerkingen of belachelijk maken;
beledigen, of schelden of vloeken;
openlijk terechtwijzen;
negeren of sociaal isoleren/buitensluiten;
zinloze taken moeten uitvoeren;
imiteren;
gebaren maken;
roddelen;
kritiek uiten op iemands persoonlijke leven;
opzettelijk verkeerde beoordeling;
beschadigen van eigendommen;
intimidatie of fysieke agressie.

Vaak gaat het overigens om een combinatie van deze vormen.

Pesten is iets anders dan een eenmalig incident of een conflict, hoewel een conflict met een collega of leidinggevende wel aanleiding kan zijn tot pestgedrag. Meningsverschillen, beroepsgeschillen of machtsstrijden die niet worden beslecht, werken het proces van pesten in de hand.

Het verhaal van Wouter

Wouter kwam als jonkie binnen in de keuken van een ziekenhuis. In de broodkeuken assisteerde hij de vrouw die daar al jaren in haar eentje de scepter zwaaide. ‘Rustig aan, het werk moet over de hele dag worden uitgesmeerd’, was haar motto. Toen de collega een paar dagen ziek was en hij de keuken in die periode overnam, bleek hij het werk in een halve dag klaar te hebben. Bij terugkeer van de collega werd hem dat niet in dank afgenomen. Hij had blootgelegd dat het werk in veel minder tijd kon gebeuren en daarmee de positie van de oudere collega aangetast. De collega vermeed vanaf dat moment ieder persoonlijk contact.

Het verhaal van Cathy

Cathy solliciteert naar de baan van productiemedewerkster in een fabriek en wordt aangenomen. Bij het eerste meningsverschil met een collega besluit die het gesprek met de woorden: ‘Weet je wat jij bent? Een muts op poten!’ De andere collega’s moeten daarom lachen en doen ook nog eens een duit in het zakje. Cathy accepteert dit niet, wordt boos en protesteert. Vervolgens laten collega’s haar steeds links liggen en kleineren haar voortdurend door vergelijking met andere vrouwelijke productiemedewerkers in de fabriek: ‘Dat zijn tenminste competente wijven, die zitten niet de hele dag te jammeren!’ Op allerlei vragen die ze heeft over het werk, krijgt ze het antwoord: ‘Dat snap jij toch niet. Zet jij maar koffie’…

Het verhaal van Petra

Petra is vorig jaar gaan werken bij een accountantsbureau. Onlangs heeft ze promotie gemaakt en ze is daar heel trots op, hier heeft ze keihard voor gewerkt. Haar collega Ed heeft ook gesolliciteerd naar deze hogere functie, maar tot zijn grote verbazing heeft 'de nieuweling' Petra de functie gekregen. Ed is boos en dit steekt hij niet onder stoelen of banken. Tegen iedereen die het maar horen wilt, vertelt hij dat Petra vanwege haar uiterlijk deze baan heeft gekregen, dat hij haar met de baas in het café heeft zien zitten en dat hij haar niet vertrouwt. Petra heeft elke dag minder zin om naar haar werk te gaan en probeert Ed te ontwijken. Hij weet haar echter steeds te vinden en belemmert haar werk: hij 'vergeet' belangrijke telefoontjes door te schakelen en er verdwijnen steeds vaker dossiers van haar bureau. Harde bewijzen heeft ze alleen niet.

Bron: TNO Wegwijzer

Tips

Pesten kan in elk bedrijf voorkomen, maar het moet wel stoppen.

“Wordt iemand met de koffie overgeslagen? Vraag dan of hij of zij wat wil drinken.” Het is belangrijk dat medewerkers én leidinggevende er bewust van zijn dat er wordt gepest.
“Zorg dat iedereen de gedragsregels van de organisatie kent en dat iedereen weet bij wie hij of zij ongewenst gedrag kan melden.”
Als je leidinggevende zelf een bewuste pester is, dan zou je met zijn of haar leidinggevende moeten praten.
En als er dan nog niets verandert, “dan zou ik eieren voor mijn geld kiezen en een andere werkgever zoeken”.

Bron Linda Nieuws NRC

Doelgroep:

Pesten op het werk