Week tegen Pesten - Buitensluiten Uitgesloten lesmateriaal Stichting Stop Pesten Nu

2021 Week Tegen Pesten 2021 in Nederland met thema: Buitensluiten? Uitgesloten! (27 september t/m 1 oktober)

Buitensluiten

Het is, naast één van de kinderachtigste, ook één van de meest pijnlijkste vormen van pesten waarbij iemand buiten de groep wordt geplaatst. Meestal gaat het om één persoon of soms enkele personen waartegen een grotere groep zich (af-) keert door deze buiten te sluiten. Dit kan zijn door iemand te weren uit groepsactiviteiten zoals bij spelletjes en sport. Door iemand niet uit te nodigen – op feestjes, in appgroepen, enz. – of altijd als laatste te kiezen bij bijvoorbeeld een potje voetbal op het schoolplein.

Beschadigen

Het negeren en doodzwijgen van iemand, door te doen alsof iemand niet gehoord wordt als die wat vraagt, zich wil mengen in een gesprek of gezellig mee wil doen met een groep heeft een verschrikkelijke uitwerking op de genegeerde persoon. Zelfvertrouwen wordt ernstig aangetast – maar ook vertrouwen in anderen – en een gevoel van niks waard te zijn en tal van andere negatieve gedachten kunnen iemand een leven lang(!!) beschadigen, en in sommige gevallen zelfs tot zelfmoord (pogingen) leiden. Terwijl het voor de anderen een “lolletje” is, vaak zichzelf groter makend ten koste van een ander, of bang om zelf de “pispaal” te worden en dus maar onnadenkend meelopen met de pester(s). En dan te bedenken dat dit soort gedrag óók een negatieve uitwerking heeft op de pesters en meelopers!

Eens een keer niet worden uitgenodigd, of niet mee mogen doen met een groepsactiviteit is niet leuk maar op zichzelf niet meteen heel erg. Als dit keer op keer gebeurt wèl. Dan is er sprake van (stelselmatige) buitensluiting. Dan wordt iemand bewust buiten een groep gehouden. Dat is net zoals iemand treiteren een vorm van pestgedrag.

Grenzen

Het probleem van buitensluiten kunnen kinderen en jongeren (en vaak ook volwassenen) vaak niet in hun eentje oplossen. Het is belangrijk dat leerlingen weten dat er hulp voor iemand is als zij hiermee te maken krijgen. Dat zij weten dat dit onacceptabel gedrag is waar zij mee te maken hebben. Ouders en familieleden, vrienden, leraren kunnen hierin helpen.

Met behulp van twee activiteiten, namelijk het gezamenlijk maken van comics tegen pesten en in de vorm van een WhatsApp chat “do's” en “don'ts” bedenken, bespreken en opschrijven over buitensluiting waarbij leerlingen zelf samen afspraken maken daar tegen. 

► Download hier (gratis) lesmateriaal 'Comics tegen Buitensluiting; (digitale) posters en flyers; What's app?" voor de Week tegen Pesten 2021'

Bij pubers die jarenlang zijn buitengesloten door klasgenoten wordt een alarmsysteem in de hersenen sterker geactiveerd op het moment dat ze opnieuw worden buitengesloten. Deze jongeren zijn waarschijnlijk extra gevoelig voor nare sociale ervaringen zoals uitsluiting. Dit ontdekte Geert-Jan Will in zijn promotieonderzoek aan de Universiteit Leiden.

Lotte is zestien en werd op school buitengesloten en gepest. Ze voelde zich erg eenzaam en alleen.