Humor en toch leuk?

Humor wordt door bijna iedereen gewaardeerd. Humor heeft ook als meest voor de handliggende doel mensen te vermaken. Toch heeft humor zoals uit dit onderzoek duidelijk naar voren komt ook andere doelen en gevolgen. In dit hoofdstuk zal ik antwoord geven op de onderzoeksvraag:

“In hoeverre is er sprake van een sekseverschil in het produceren van humor en het reageren op humoristische uitingen en wat betekenen deze verschillen in de productie van, en reactie op humor?”

Ook zal ik mijn onderzoek kritisch bekijken en eindigen met een discussie. Ik zal ook behandelen wat deze verschillen betekenen voor de buitenwereld. Dus hoe deze verschillen zich verhouden tot de werkelijkheid buiten het onderzoek.

Lees het volledige onderzoek Humor en toch leuk?

Al uit de literatuur bleek dat er sekse verschillen zijn in het produceren van humor. Zo werd er simpel gesteld dat vrouwen geen humor hebben, maar ook dat vrouwen andere vormen van humor waarderen dan mannen. Verschillende onderzoeken beschreven hierbij vooral waardering in de zin van lachen. Juist de combinatie van de productie en de consumptie van humor maakt het mogelijk om uitspraken te doen over de sekseverschillen. Als antwoord op mijn onderzoeksvraag kan ik zeggen dat er duidelijke sekseverschillen zijn in de productie en consumptie van humor. De verschillen zijn heel duidelijk als er onderscheid wordt gemaakt op ondersteunende en subversieve humor. Mannen maken gebruik van andere vormen van humor en zijn meer gericht op subversieve vormen van humor. Mannen waarderen agressieve vormen van humor meer dan vrouwen. Agressieve vormen van humor zijn niet per definitie ondermijnend. Ze kunnen buiten de door mij gestelde grenzen van subversieve humor vallen. Toch is de humor van mannen meer gericht op het op een bepaalde manier schaden van een gezicht of het testen van de grenzen van de status-quo. Vrouwen echter zijn meer gericht op het beschermen van gezichten en op het beschermen van de status-quo. Zij proberen vaker conversaties met zo weinig mogelijk conflictsituaties te laten verlopen. Maar dit wil niet zeggen dat vrouwen ook subversief en gezichtbedreigend kunnen zijn. Volgens Lakoff (1975) hangt dit gedrag van het discours waaruit de vrouwen converseren. De productie en de consumptie van humor hangt af van de toepassing van het register. Vrouwen snappen de humor van mannen en omgekeerd. Ze kiezen echter voor een andere benadering. Zo zijn mannen meer gericht op het produceren van humor. Vrouwen zijn meer actief met het consumeren van humor. Beide seksen zijn even betrokken bij humor zei het op andere wijze. In hoeverre deze verschillen zijn toe te schrijven aan cultureel bepaalde sekseverschillen zoals de machtspositie is door mij niet te beantwoorden. Hier moet nog meer onderzoek naar worden gedaan. Zo is het ook belangrijk om te kijken naar de mate van het bewustzijn van de eigen positie bij het produceren en consumeren van humor. Zijn mensen zich wel bewust van hun omgang met humor? Zijn mannen en vrouwen zich bewust van de sekseverschillen met betrekking tot humor? Ik denk van niet, maar ik vraag het me af of bewustzijn iets aan de sekseverschillen veranderd.

Discussie

Dit onderzoek is gebaseerd op assessments van managers die allen werkzaam zijn bij een grote onderneming die diensten levert voor mobiele telefonie. Het corpus is niet heel erg groot waardoor het moeilijk is om statistische berekeningen op de resultaten uit te voeren. Hoewel met het toepassen van discoursanalyse niet minder solide uitspraken gedaan kunnen worden dan bij een statistisch onderzoek, had ik deze graag gecombineerd. De conversaties zijn wel in volledige vrijheid gevoerd. De deelnemers hadden geen idee dat sekseverschillen en humor onderwerpen van onderzoek waren. De mannen waren even vertegenwoordigd als de vrouwen. En hoewel de setting van de conversaties specifiek was blijven mensen vrijuit gebruikmaken van de mogelijkheden die taal bied. Er moet wel meegenomen worden dat ondanks de voor een leersituatie gewenste open communicatie de situatie vooral formeel taalgebruik uitlokt. De situatie was er niet naar om seksueel georiënteerde grappen te maken. Toch kon er heel goed gekeken worden naar de strategische toepassing van humor. Er is heel duidelijk een verschil tussen de seksen naar voren gekomen. De verschillen in ondersteunende en subversieve humor houdt ook stand buiten dit onderzoek. De uitspraken over de productie zullen, in conversaties waarbij zowel mannen als vrouwen betrokken zijn, niet aan kracht inboeten. Mannen zijn meer gericht op productie dan vrouwen. Hoewel vrouwen per beurt misschien meer humor zouden produceren als ze alleen bij andere vrouwen in de buurt zijn. Blijven ze minder dan mannen gericht op het scoren door het produceren van humor. Ik denk dat dit onderzoek dan ook zeker wel representatief is voor formele gesprekken waarbij zowel mannen als vrouwen betrokken zijn.

Hoewel ik zeker tevreden ben over de uitkomsten van dit onderzoek heeft het ook weer andere vragen opgeleverd. Zo zou er zeker onderzoek moeten worden gedaan naar de invloed van het bewustzijn van de eigen positie tegenover humor. Ik heb het idee dat mensen erg goed weten hoe ze overkomen op anderen. Goffmans „zelf‟ en de „maximes‟ van Grimes hebben ons bewust gemaakt van ons „gezicht‟. In hoeverre veranderen wij ons strategisch gebruik van humor als iedereen zich bewust is van de mogelijkheden van humor. Andere vragen komen als ik kijk naar de soorten humor. Er zou meer onderzoek gedaan kunnen worden naar het koppelen van mogelijke strategieën en soorten humor. Dat levert een beter inzicht in de registers van mensen en de talige toepassing hiervan. Dit onderzoek zou eventueel gekoppeld kunnen worden aan het toepassen en interpreteren van metaforen. Erg interessant. Er zijn enorm veel raakvlakken tussen deze twee fenomenen. Het houdt in ieder geval mijn aandacht voor altijd vast.