Michelle en Antoinette de Jong over pesten, rivaliteit en rode haren

Antoinette en Michelle de Jong zijn dit weekeinde voor het eerst samen gestart bij een wereldbeker. Waar Antoinette al jaren aan de top staat, is Michelle een belofte op de sprint. Een tweegesprek over de druk van een talentvolle zus, gepest worden én het schaatsen.

Terwijl het geroezemoes op de achtergrond in de hipste koffietent van Heerenveen gewoon doorgaat, gaat de stem van schaatsster Antoinette de Jong (24) omhoog. ,,We kunnen nu toch beter met elkaar”, zegt ze fel, door de zin van Michelle heen. Haar 20-jarige bijna-evenbeeld praat ondertussen rustig door.

De twee noemen elkaar vriendinnen. Maar bovenal zijn de schaatssters - die zich onlangs voor het eerst samen voor de eerste serie wereldbekerwedstrijden kwalificeerden - zussen. En zussen kennen geen voorzichtigheid. Zussen zijn eerlijk. Zussen kibbelen, zonder schade aan te richten.

Het was wel een soort last vroeger, een zus die goed schaatste.

Puberteit

Over de onderlinge band die de laatste jaren sterker werd bijvoorbeeld. Michelle: ,,Zwak om het daarop te gooien, dat ík in de puberteit zat.’’ Om uiteindelijk weer te glimlachen als haar oudere zus toegeeft dat het eerder andersom was. Michelle: ,,Ouder, volwassener en closer. Dat is wat we nu hebben.”

Kortom: Antoinette en Michelle zijn typische zussen. Waarbij de jongste het haar van de oudste invlecht: ,,Ik zou er geld voor moeten vragen, maar dat wordt niet geaccepteerd.” Ze onderscheiden zich wel van de meeste gezinnen, allebei schaatsen ze op het hoogste wereldniveau. ,,Wel gezellig”, zei debutante Michelle voordat Antoinette arriveerde. ,,Dan heb ik straks bij de wereldbekerwedstrijden altijd een vriendin in de buurt.”

Antoinette is de routinier. Zij rijdt bij Jumbo-Visma, maakte al twee Winterspelen mee en is meervoudig wereldkampioen achtervolging en regerend Europees allroundkampioene. Michelle stapte dit seizoen over van het Friese gewest naar Reggeborgh. Zij worstelde jarenlang met de druk die een succesvolle voorgangster als zus kan meebrengen, werd al vroeg als talent bestempeld.

Psycholoog

Michelle: ,,Het was wel een soort last vroeger, een zus die goed schaatste. Ik dacht eerst: ik moet hetzelfde doen, haar achterna. Ook allrounder worden en net zo hard schaatsen, of harder. Iedereen verwachtte dat en vergeleek constant onze tijden. Dat is leuk aan de ene kant, maar geeft aan de andere kant druk. Daar moest ik echt mee leren omgaan.” Ze zocht hulp bij een psycholoog, met succes. ,,Nu doe ik lekker mijn eigen ding, ben ik lekker aan het sprinten en zie ik dat daar veel moois valt te halen. Ik durf mijn eigen pad te volgen en dat is veel fijner.”

[Michelle de Jong begin deze maand bij de kwalificatie voor de World Cup in Heerenveen.]
Michelle de Jong begin deze maand bij de kwalificatie voor de World Cup in Heerenveen. © BSR Agency

Antoinette: ,,Ze wordt nu een eigen persoon, steeds sterker. In plaats van: ‘oké, Antoinette rijdt goed en ik ben nog niks’, is ze nu Michelle, die wat anderen toen verwachtten nu kan waarmaken.”

Onlangs werd Michelle op het World Cup Kwalificatie Toernooi tweede op de 500 meter, terwijl Antoinette zich plaatste voor alle overige individuele afstanden. Vader De Jong schonk zichzelf die avond een Berenburg in. Wellicht kan dat dit weekeinde weer bij succes; zijn dochters komen allebei in actie in Minsk bij de aftrap van de eerste wereldbekerwedstrijd van het seizoen.

Het kan handig zijn een oudere zus te hebben die alles al heeft meegemaakt, al hebben de twee er geen gesprekken over. Michelle: ,,Ik wil gewoon mijn eigen ding doen.” Antoinette: ,,Je moet toch zoveel mogelijk zelf ervaren en ze redt zich ook wel. Toen ik 17 was en de wereldbekers inging, was dat anders. Het was best eenzaam. Ik moest het allemaal een beetje zelf uitzoeken. Als ze vragen heeft kan ze altijd bij mij terecht, wat toch anders is dan bij concurrentie. Als ze iets moeilijk vindt, of thuis een beetje mist, ben ik er.”

Gepest

Antoinette woont sinds een paar jaar in Heerenveen, Michelle bij hun ouders in Rottum. Ze zijn allebei eigenwijs. Antoinette: ,,Dat hebben we van iedereen; mijn moeder, vader, pake en beppe.” Michelle, na een harde lach: ,,Valt het je op?” Tegelijkertijd zijn ze zorgzaam, ook iets dat van huis uit geleerd is. Antoinette: ,,En we hebben allebei een topsportmentaliteit van hard trainen en willen verbeteren. Maar ik ben emotioneler en impulsiever, waar Michel meer introvert en rustig is.”

Antoinette vertelde begin dit jaar in het tijdschrift Helden dat ze op de basisschool gepest werd. Haar vlammende rode haar werd vaak bespot. Kinderen trokken haar van haar fiets, sloegen haar en duwden haar tegen een hete kachel. Haar blauwe plekken verborg ze onder een shirt, thuis vertelde ze niets. ,,Ik ben mijn haar in groep acht gaan verven, het was bijna zwart. Als ik foto’s terugzie van die periode zie ik een heel onzeker meisje, dat altijd maar deed wat ze dacht dat een ander van haar verwachtte. Ik herken mezelf dan niet eens.

,,Nu ben ik mezelf, heb ik mijn eigen kleur en denk ik: anders zijn is niet zo verkeerd. Ik hoef niet meer in het ideaalplaatje van een ander te passen. Als mensen zeggen: wie is dat meisje met het rode haar in het schaatsen? Ja, dan ben ik dat. Of Michelle. Wij zijn met z’n tweetjes de enige schaatssters met rood haar. Dat is wel vet.”

Michelle heeft een lichtere kleur rood dan haar zus. Zij schaamde zich nooit voor haar kleur, probeerde het niet te verbergen. Ze werd ook nooit gepest, een groot verschil. ,,Ja, misschien eens een opmerking of zo, maar meer niet. Je kunt er pech mee hebben. Antoinette had die pech, maar dat wist ik nooit. Ik vond het heftig om uiteindelijk te horen.” Tegen haar zus: ,,Maar ik vind het heel mooi dat je nu met dit verhaal een voorbeeld durft te zijn voor anderen.”

De een lijkt gezegend met sprintgenen, de ander is meer allround. Maar dat is schijn, denkt Antoinette. Tegen haar zus: ,,Ik denk serieus dat jij een goede 3000 meter kunt rijden.” De ogen van Michelle worden groot, haar blik wordt angstig en vervolgens begint ze te lachen, terwijl Antoinette onverstoorbaar doorpraat. ,,Dat denk ik echt. Alleen jij had altijd blessures (Michelle was langdurig uitgeschakeld doordat ze last had van ‘groeiknieën’, red.) en hebt heel anders getraind. Ik leek vroeger ook een sprinter. Toen rond mijn zeventiende werd gezegd dat ik een goede 3000 meter zou kunnen rijden, geloofde ik dat niet. Nu is het mijn beste afstand.” De blik van Michelle blijft net zo sceptisch.

Het zou ook minder praktisch zijn. Antoinette: ,,Laatst moest ze vlak voor mij starten. Ja, dan ben je dus zenuwachtig voor twee.”

Bron Tubantia