De commissie-Giebels werd ingesteld nadat drie militairen vorig jaar in de Volkskrant hadden verteld dat ze in Schaarsbergen werden gepest en mishandeld en tijdens een ontgroeningsritueel werden aangerand.De drie militairen meldden zich in 2013 bij hun commandant, die een intern onderzoek instelde.
Daarop heeft de commissie-Giebels nu forse kritiek. Zo was het uiteindelijke rapport al geschreven voordat de verslagen van de verhoren waren afgerond. Het onderzoek werd bovendien gestart voordat er een getekend besluit lag. De datum hiervan werd achteraf aangepast. Verder zijn relevante documenten, zoals lijsten met incidenten die door de slachtoffers werden gemaakt, verdwenen uit het dossier.
'Dit moet voortaan anders', schrijft staatssecretaris van Defensie Barbara Visser aan de Tweede Kamer. 'Hierdoor hebben de slachtoffers niet altijd de ondersteuning, het vertrouwen en respect gekregen dat zij verdienden in deze voor hen moeilijke situatie. Dat betreur ik ten zeerste.'
De drie militairen meldden destijds dat ze structureel werden gepest. De commissie uit 2013 veegde dit van tafel: volgens hen zou het structurele karakter niet aannemelijk zijn, omdat het niet verder werd toegelicht.
De commissie-Giebels zegt nu dat dit niet klopt. Uit audio-opnamen blijkt dat een militair tijdens de hoorzittingen vertelt dat er geregeld over hem heen wordt geplast in de douche. Ook zeggen de drie dat ze foute aanvangstijden en verkeerde bepakkingsinstructies te horen krijgen, dat ze voor 'verse', 'klont' of 'homo' worden uitgemaakt. De militairen vertellen dat ze zich bedreigd voelen, veel stress hebben en zich als voetveeg behandeld voelen.
Verder was geen sprake van een onafhankelijk onderzoek. De notulist was afkomstig uit de eigen compagnie: in de ogen van slachtoffers was hij 'een vriendje' van een van de aangeklaagden. Daardoor voelden ze zich geïntimideerd. Opvallend is dat slachtoffers en daders vrijwel op dezelfde manier werden behandeld: na het onderzoek werd de hele groep op non-actief gezet.
De drie slachtoffers meldden destijds ook dat er harddrugs werden gebruikt op de kazerne. Daarbij werden militairen met naam genoemd, maar het leidde nooit tot verder onderzoek. Toch waren er duidelijke signalen dat de slachtoffers de waarheid spraken. Zo kwam halverwege het onderzoek een filmpje boven water dat exact overeen bleek te komen met de beschrijvingen van het 'vinger-in-de-kont'-incident. Deze aanwijzing leidde echter niet tot nieuwe gesprekken met de slachtoffers.
Het incident, een ritueel waarbij ten overstaan van een groep een vinger in de anus wordt gestoken, of dreigt te worden gestoken, werd destijds wel serieus opgepakt, vindt de commissie. Het leidde tot schorsingen en negatieve aantekeningen.
Vernedering, aanranding, mishandeling en bedreiging op de kazerne in Schaarsbergen
In de kazerne in Schaarsbergen wordt commando in opleiding Allan stelselmatig slachtoffer van vernedering, aanranding, mishandeling en bedreiging. En hij is niet de enige. Allan en twee andere soldaten vertellen hun verhaal aan de Volkskrant. 'Ik schaam me hier zo voor.'
Ronald Vreeburg werd misbruikt door vijf soldaten tijdens zijn militaire opleiding. Hij stopte het weg 'in een hokje' in zijn hoofd. De uitnodiging voor een reünie bracht alles weer boven. Ook na 33 jaar is er woede, verdriet en schaamte. Het enige dat nog ontbreekt is gerechtigheid. Dit is zijn verhaal.
De misstanden op de Oranjekazerne in Schaarsbergen zijn veel omvangrijker dan tot nu toe bekend was. Een vertrouwelijk rapport van het ministerie van Defensie uit 2015, dat in handen is van de Volkskrant, schetst een vernietigend beeld van de cultuur op de kazerne.
Deze brigadegeneraal trekt het boetekleed aan vanwege de verhalen over misbruik bij Defensie. Hij had gewild dat hij het leed had kunnen voorkomen waaraan jonge soldaten op zijn kazerne zijn blootgesteld. Brigadegeneraal Ron Smits trekt het boetekleed aan. 'Er is niet op signalen gereageerd.'
