Wat kun je doen als er in jouw klas gepest wordt?

Robbe werd jarenlang gepest door Xander. De juf en de school beseften de ernst niet van de situatie. Pestdeskundige Gie Deboutte en kinderpsychologe Marjan Gerarts leggen de mechanismen bloot van deze pestsituatie en geven tips.

Hou een oogje in het zeil op de speelplaats

De gepeste voelt zich in een oorlogssituatie, met de speelplaats als mijnenveld

Robbe  “Haast elke speeltijd zochten ze me op. Ze scholden me uit tot ik boos werd, maar vaak gingen ze nog een stapje verder. Op een dag hoorde ik Xander roepen: “Zoek allemaal een stok om op Robbe te slaan!” Toen werd ik echt bang. Ik bleef de hele speeltijd in de buurt van de juf en hoopte dat ze niet zouden komen.”

Xander  “‘Robbe hyper maken’, dat was ons favoriete spel. We noemden hem ‘vies’ en lachten met zijn kleren. Robbe heeft ook geen mama. Dus riepen we: “Natuurlijk heeft je mama je in de steek gelaten: je ziet eruit als een trol.” Hij werd dan rood en woedend en kwam achter ons aan. Dan begon hij die persoon te slaan en schoppen. De juf op de speelplaats gaf hem dan straf.”

Grijp altijd in. Verwacht niet van kinderen dat zij het zelf oplossen

“De rest van de klas moedigde de pestkoppen aan. Zij geven de pesters de status die ze zochten. Misschien kan je pestkoppen verantwoordelijkheden geven waardoor ze die status op een positieve manier versterken? Laat ze eens scheidsrechter zijn bij een voetbalwedstrijd op de speelplaats, de boeken verzamelen voor de bibliotheek, zorg dragen voor een ander kind …” 

Gie Deboutte

Kinderen kunnen zich nog niet inleven 

Marjan Gerarts - kinderpsychologe

Robbe  “Ik had eigenlijk geen vrienden. De meeste klasgenoten lachten mee als de pestkoppen me lastigvielen. Michiel en Dorian zijn de enigen die nooit iets hebben gedaan. Maar ze hebben me ook nooit verdedigd.”

Xander  “We vonden onszelf best stoer. Als wij ons spel met Robbe speelden, moesten de anderen steeds lachen. Het leek wel alsof onze klasgenoten voor ons supporterden. Soms vroegen ze zelfs of we het nog eens wilden doen.”

Neem de situatie ernstig en luister

Robbe  “Vorig jaar lag papa in het ziekenhuis. De pesters waren dit te weten gekomen. Ze riepen: “Je papa rookt en gaat dood en dat is zijn eigen schuld!”. Ik werd woedend. Tot dan had ik niemand verteld over het pesten. Ik dacht dat ik het dan alleen erger zou maken. Maar nu waren ze te ver gegaan. Ik ging naar de juf en zij stuurde de pesters naar de directeur.”

Xander  “Tijdens de speeltijd daagden we hem uit: “Je papa gaat dood!” Robbe werd meteen gek. Hij ging naar de juf en ze stuurde ons allemaal naar de directeur. Hij was natuurlijk erg boos. We moesten beloven dat we Robbe met rust zouden laten.”

Kinderen zijn bang voor de gevolgen als ze hun verhaal vertellen aan ouders of leraren

Leer kinderen zich inleven in de ander

Xander  “Enkele weken later riepen mijn ouders mij aan tafel. Ze hadden een gesprek gehad op school… “We begrijpen niet dat jij zoiets doet”, bleven ze herhalen. Ik heb toen veel nagedacht. Eigenlijk wist ik niet eens waarom dat zo’n leuk spel was. Tijdens het kringgesprek vertelde Robbe hoe slecht hij zich al jaren voelt door ons. Daar hebben we nooit bij stilgestaan. Ik voelde me vreselijk en heb er nog steeds veel spijt van. Maar Robbe heeft ons toch vergeven, denk ik.”Marjan Gerarts:

“Toen de school eenmaal op de hoogte was, reageerde die wél goed. Ze zorgden ervoor dat het pesten zo snel mogelijk stopte door de kinderen te confronteren met elkaars gevoelens.”

Zorg voor gepesten én pesters

Laat de pestkop zijn schuld zelf inlossen

Robbe  “Intussen heb ik ook een assertiviteitscursus gevolgd. Daar leerde ik om mijn gevoelens te tonen. Ik durf nu opkomen voor mezelf en weet dat ik evenveel waard ben als de rest van de klas. Papa is trots op mij. Hij zegt: “Jij bent gelukkig met kleine dingen. Dat maakt jou sterk.” Hij heeft gelijk.”

Xander  “We spelen nu samen op de speelplaats en op de tekenschool ga ik elke keer naast Robbe zitten. Hopelijk blijven we vrienden, want eigenlijk is Robbe een hele toffe gast.”